Wat zijn de verschillen tussen amfibieën en batrachiërs?

De term “batrachian” kan vaak worden gebruikt om “amfibieën” aan te duiden. Verwijzen de twee woorden naar dezelfde categorie dieren, of is dit een wijdverbreide verwarring? Als deze tweede hypothese juist is, wat zijn dan de redenen? Ons artikel vertelt je wat je moet weten over amfibieën en batrachiërs.

Wie zijn amfibieën?

De term amfibie is samengesteld uit twee Griekse termen, de eerste “amphi” wat “dubbel” betekent, en de tweede “bios”, wat “leven” betekent. Zouden amfibieën daarom de mogelijkheid hebben om een ​​keer dood te gaan en daarna herboren te worden? Neen ! De term verwijst naar het feit dat het leven van een amfibie in twee fasen is verdeeld: de ene in het water en de andere op het land (sommige amfibieën blijven in het water).

Als je erover nadenkt, moet het dier transformaties van een ongelooflijke diepte ondergaan om van de ene omgeving naar de andere te kunnen gaan. Het gaat van vertakte ademhaling, waardoor het permanent onder water kan leven, naar longademhaling, die de onze nadert. Deze seconde maakt een paar invallen onder water mogelijk, waartoe we in staat zijn, op voorwaarde dat we onze adem inhouden. Maar amfibieën onderscheiden zich door hun vermogen om bovendien door de huid te ademen, waardoor volwassenen kunnen overwinteren op de bodem van vijvers of poelen.

Maar wie zijn deze amfibieën? Kikkers en padden (anurans genoemd), salamanders en salamanders (ook wel urodeles genoemd) en gymnophiones, ook wel pootloos genoemd.

Als ze eenmaal volwassen zijn, zijn amfibieën meestal vleeseters. Hun voedsel is natuurlijk afhankelijk van hun omgeving: kevers, rupsen, regenwormen, spinnen, mieren, termieten. Sommige kunnen worden aangevuld met planten. Hun tanden zijn kenmerkend omdat ze klein en meestal gearticuleerd zijn.

De eerste amfibie-achtige dieren verschenen tijdens het Devoon, ongeveer 370 miljoen jaar geleden. De dieren die we vandaag kennen zijn het resultaat van een zeer lange evolutie: ze worden bovendien aangeduid als “moderne” amfibieën.

Wat is de relatie tussen amfibieën en batrachiërs?

U moet echter weten dat de term “batrachos” in het Grieks kikkers betekent. Maar batrachians zijn niet beperkt tot alleen kikkers. De batrachiërs vormen eigenlijk een groep die overeenkomt met de amfibieën, met uitzondering van de gymnophiones. Amfibieën zijn ook amfibieën!

Kikkers zijn echter in grote aantallen aanwezig, aangezien 90% van de soorten amfibieën kikkers zijn. In 2019 schatte de IUCN (International Union for Conservation of Nature) dat 40% van de amfibieën op het punt van uitsterven stond. Deze verdwijning begon eind jaren ’80, en dit over de hele wereld. Binnen de IUCN is een groep amfibieënspecialisten opgericht om een ​​algemene wereldwijde beschermingsstrategie te definiëren. Sinds 2007 is deAmfibie Ark implementeer de aanbevelingen.

Sommige amfibieën hebben geen longen

Als we de overgang van een leven in het water (voor larven en kikkervisjes) naar een leven in de lucht (voor jonge mensen en volwassenen) hebben genoemd, mogelijk gemaakt door het verschijnen van longen, is deze regel echter niet van toepassing op alle amfibieën. Terwijl sommigen van hen hun huid als secundair ademhalingssysteem gebruiken, ademen sommige kleine salamanders en terrestrische kikkers alleen door hun huid, omdat ze geen longen hebben.

De eerste soort kikker zonder longen werd ontdekt in 1978, in Indonesië: ja Barbourula kalimantanensis. De salamanders zonder longen kenden we al, maar de kikkers niet. Tetrapoden, d.w.z. dieren met vier ledematen, zonder longen zijn zeldzaam. Hoe deze singulariteit te verklaren? Wetenschappers hebben weinig verklaringen. Dat kunnen ze alleen zien Barbourula kalimantanensis leeft in snelle en koele rivieren. Dergelijk water heeft een hoger zuurstofgehalte dan omgevingen waar het water warmer is en de stroming minder sterk. Tegelijkertijd heeft de kleine kikker een lage zuurstofbehoefte. Deze kikker wordt ook gekenmerkt door een zeer vlakke morfologie, waardoor het huidoppervlak dat beschikbaar is voor gasuitwisseling, groter wordt. Van amfibieën is al bekend dat ze gedeeltelijk door de huid ademen, rekening houdend met deze elementen, heeft de natuurlijke evolutie het verdwijnen van de longen mogelijk gemaakt zonder gevolgen voor het voortbestaan ​​van de soort, vooral omdat men zich kan voorstellen dat de aanwezigheid van longen, die fungeren als drijvers, kan een handicap vormen, waardoor het risico groter wordt om door sterke stromingen te worden meegesleurd.

Gezien het belang van de huid, of deze nu betrokken is bij de hoofdademhaling of bij de secundaire ademhaling, moet deze worden beschermd. Om uitdroging te voorkomen, gebruiken amfibieën de afscheidingen van slijmklieren, voornamelijk op de kop, rug en staart, die de huid vochtig houden.

We kunnen dit korte artikel gewijd aan amfibieën niet beëindigen zonder een van de laatste verrassingen over amfibieën te noemen: in 2017 ontdekten onderzoekers een nieuwe kikker: Hypsiboas punctatus die op hoogte woont in Zuid-Amerika. Het onderscheidt zich door de aanwezigheid van fluorescerende moleculen, een fenomeen dat nog nooit eerder bij dit dier is waargenomen.