Is de vos iets anders dan een plaag?

Na de stemming van de Biodiversiteitswet van 8 augustus 2016 wordt de vos niet langer beschouwd als een “schadelijk” dier, maar als een dier dat “waarschijnlijk schade zal aanrichten”. Deze wijziging, allemaal semantisch, voldeed niet aan de dierenrechtenverenigingen. De vos blijft een soort waarop het hele jaar door gejaagd kan worden, zonder beperking van de hoeveelheid. Is deze situatie echt legitiem of kan deze veranderen? Komt het echt overeen met de werkelijkheid? Dit zijn vragen die dit artikel probeert te beantwoorden.

Wat is de overlast van vossen?

Ons dagelijks leven zit vol met situaties die zijn geërfd van traditionele praktijken, die vaak vragen om actualisering of vragen. Het lijkt nog niet om de vos te gaan. Dit dier komt inderdaad voor op de lijst van diersoorten die zijn geclassificeerd als “waarschijnlijk schade aanrichten”, gepubliceerd in 2019. Vulpes vulpes kan dus altijd het hele jaar door zijn:

• overal gevangen;
• opgegraven met of zonder hond,
• vernietigd door schieten, op voorwaarde van het bezit van een individuele vergunning afgegeven door de prefect, en alleen op land dat bestemd is voor pluimveehouderij.

Deze situatie leidt tot de dood van een aanzienlijk aantal vossen: sterfgevallen worden geschat op tussen de 600.000 en een miljoen per jaar.

Van de vos is bekend dat hij drager is van alveolaire echinokokkose, een dodelijke parasiet voor mensen. Het kan echter heel gemakkelijk worden vermeden zolang je geen bessen eet die zich op de grond bevinden, op een niveau waar vossen ze kunnen besmetten. En in feite, of het nu is omdat de Fransen steeds minder bessen plukken of omdat ze deze reflex gemakkelijk overnemen, de ziekte is zeldzaam. Het vormt daarom geen solide argument om de jacht op vossen te legitimeren.

De vos verschijnt uiteindelijk als een vijand, in wezen voor iedereen met een hoenderachtige boerderij. Als de schade veroorzaakt door vossen in pluimveestallen echter frequent is, is de werkelijke omvang van deze schade niet bekend, vooral omdat vossen verre van de enige dieren zijn die pluimveestallen bedreigen: steenmarters, wezels, bunzingen, ratten, honden, katten, kraaien en eksters zijn ook dieren die kippen en andere boerderijdieren bedreigen. Onder deze omstandigheden is het gemakkelijk om de noodzaak om vossen op zo’n massale en algemene manier te doden in twijfel te trekken. Vooral omdat een kippenhok veilig is. Dierenbeschermingsorganisaties slagen er niet in om in deze situatie de jacht op vossen naar believen toe te staan, een teken van de macht van de lobby’s van jagers en vallenzetters.

Hebben vossen enig nut?

De vraag stellen in deze termen kan iets schokkends hebben in onze tijd, die een van de meest gevoelige is voor het behoud van de dierenwereld. Er is inderdaad een Universele Verklaring van Dierenrechten, aangenomen in 1977 in Londen door de International League for Animal Rights, herzien in 1989. Hoewel het geen juridische waarde heeft, vormt het symbolisch een sterke markering van de positie van onze samenlevingen ten opzichte van ten opzichte van de dierenwereld, ook al zijn de reacties die het oproept verre van eensgezind. Artikel 2 van deze verklaring vermeldt dat “al het dierlijk leven recht heeft op respect”. Daarom heeft de vraag naar het nut van vossen schokkende aspecten: sinds wanneer moet men nuttig zijn om bestaansrecht te hebben? Heeft de natuur alleen nuttige soorten voortgebracht?

Het antwoord op deze tweede vraag brengt ons bij het eerste artikel van de verklaring volgens welke “alle dieren gelijke bestaansrechten hebben binnen het kader van biologische evenwichten. Deze gelijkheid verdoezelt de diversiteit van soorten en individuen niet”. Dit maakt het mogelijk om de vossenjacht in vraag te stellen vanuit het oogpunt van de balans van ecosystemen. Tegenwoordig moet de menselijke activiteit zich ontvouwen in een evenwicht dat in 1987 werd vermeld in het Brundtland-rapport, geschreven in 1987 door de Wereldcommissie voor Milieu en Ontwikkeling van de Verenigde Naties. Er is geen sprake van het negeren van de economische ontwikkeling van menselijke samenlevingen, maar het moet gebeuren met respect voor het milieu. Is bovendien aangetoond dat vossenpopulaties zo groot zijn dat ze wegen op de balans van hun omgeving?

Dierenrechtenorganisaties benadrukken terecht dat vossen de belangrijkste roofdieren zijn van de woelmuis, een knaagdier dat in staat is om gewassen te decimeren. Zo wordt de vos gepresenteerd als een dier dat ons van dienst zou kunnen zijn, zonder de balans van de natuur in gevaar te brengen.

Naar welke situatie zouden we in Frankrijk kunnen evolueren?

De verenigingen benadrukken het zelfregulerend vermogen van vossenpopulaties. En om dit aan te tonen, vertrouwen ze op de ervaring van Luxemburg, dat de vossenjacht sinds 2015 volledig heeft verboden. En één ding is sindsdien duidelijk: het land heeft geen wildgroei van deze dieren meegemaakt.

In 2016 heeft de Biodiversiteitswet, aangenomen onder het voorzitterschap van François Hollande, veel hoop gegeven aan verenigingen. Het had de ambitie om zichzelf te presenteren als een begin van de herovering van de biodiversiteit, de natuur en het landschap door de biodiversiteit te beschermen, te herstellen en te versterken. Sinds de wet op de natuurbescherming van 1976 was er over dit onderwerp geen wet gestemd. Maar de teleurstellingen lijken in verhouding te staan ​​tot de verwachtingen. De verenigingen vinden met name dat de Biodiversiteitswet uiteindelijk niet genoeg terugkomt op wrede slachtmethoden.

Ondanks alles verandert de situatie van de vos in Frankrijk. Dit gebeurt volgens bepaalde invalshoeken te langzaam en plaatselijk, maar men kan altijd inschatten dat de kleine veranderingen van de ene dag de basis kunnen vormen van de grote veranderingen van morgen. Zo zijn verdedigers van de vos er in departementen als Doubs of Haute-Savoie in geslaagd de manier waarop ze naar dit dier kijken te veranderen, zodat het niet langer als een plaag wordt beschouwd. Als daar nog gejaagd kan worden, kan dit niet meer het hele jaar door.