De wombat, Australisch buideldier, het enige dier dat kubieke uitwerpselen maakt

Halverwege tussen een berenjong en een marmot, is de wombat eigenlijk een neef van de kangoeroe: net als hij beschermt dit buideldier zijn baby in een buikbuidel. Ga naar Australië om een ​​zeer verlegen man te observeren die ook weet hoe hij zijn klauwen eruit moet halen!

100% Australische oorsprong

De wombat behoort tot de buideldierfamilie en omvat drie soorten die uitsluitend in Australië voorkomen.

• De gewone wombat, de meest voorkomende, is geworteld in het zuidoosten van Australië en Tasmanië.
• De minder gebruikelijke zuidelijke harige neuswombat is niettemin wijdverbreid aanwezig in Zuid-Australië (zuid en west).
• De uiterst zeldzame noordelijke harige wombat leeft in slechts één klein, afgelegen gebied in Queensland.

Veel wombats zijn ook in gevangenschap te vinden in nationale parken, dierentuinen en andere toeristische voorzieningen in heel Australië.

De wombat, echt schattig

Met een brede, platte kop en een massieve neus is de wombat een middelgroot zoogdier met een gedrongen lichaam. Zijn ogen en oren zijn klein en zijn nek erg gespierd. Met zijn mollige gezicht lijkt hij op een kleine berenwelp. Zijn bijna onbestaande staart is bijna volledig bedekt door zijn vacht. Zijn korte maar brede poten hebben grote klauwen waardoor hij de kunst van het graven van holen onder de knie kan krijgen.

Zijn tanden groeien altijd terug

Zijn zachte en dikke vacht kan verschillende kleuren aannemen, variërend van zand tot bruin of van grijs tot zwart. Hoewel zijn zicht nogal slecht is, zijn zijn gehoor en zijn reukvermogen twee sterk ontwikkelde zintuigen in de wombat. Het buideldier heeft ook een sterke gevoeligheid voor trillingen. In tegenstelling tot andere buideldieren groeien zijn tanden continu. Als er een breekt, zal er een andere op zijn plaats teruggroeien. De wombat is ongeveer 1,20 m lang en 70 cm hoog en weegt tussen de 15 en 40 kg.

Een nogal discreet dier

De wombat is een eenling die echter zeer sociaal is tegenover zijn soortgenoten met wie hij zijn huis kan delen. Het is een nachtelijk en angstig dier en brengt een groot deel van de dag slapend door in zijn hol, vaak op zijn rug, met zijn poten in de lucht. De beste tijd om hem te observeren is in de schemering wanneer hij samenkomt met het hoge, koele gras om zijn voedsel te zoeken. Om zich te wassen rolt de wombat in het zand.

De wombat: verlegen maar koppig

Ondanks zijn verlegen aard die hem niet aanmoedigt om te rotzooien, kan het buideldier agressief worden en weet het zijn aanvallers af te weren in geval van zelfverdediging. Zeer territoriaal, hij is in staat om – in geval van gevaar – zijn hol met zijn achterwerk te blokkeren: dit schild bestaande uit een benige plaat op de billen stelt hem in staat de doorgang te blokkeren van vijanden die hem naar zijn schuilplaats willen jagen. Om een ​​indringer af te schrikken, zal hij ook grommen en schrille kreten gebruiken.

Hij heeft een harde huid!

Buiten zijn hol zal dit koppige en vastberaden dier niet aarzelen om een ​​obstakel tegen te komen in plaats van er omheen te gaan. Ondanks zijn bouw kan de wombat tot 40 km/uur rennen om aan een roofdier te ontsnappen. Als hij gepakt wordt, zal zijn huid van indrukwekkende weerstand erg moeilijk blijken te zijn om te bijten. Zijn klauwen kunnen ook zijn tegenstanders ernstig verwonden.

Het XXL-hol van de wombat

Het is voornamelijk in de bergachtige bossen van Australië dat de wombat zijn enorme holen bouwt waarin hij een nest van gebladerte maakt om te slapen. Over het algemeen geeft hij de voorkeur aan gehydrateerde grond, die gemakkelijker te graven is om zijn leefgebied te vinden. Vaak gelegen in de buurt van ravijnen, kan het hol tot dertig meter lang zijn om te profiteren van de koelte in de zomer en de hitte in de winter.

Haar baby is zo licht als een veertje

Volger van eenzaamheid, de wombat socialiseert alleen tijdens het broedseizoen. Paring vindt over het algemeen plaats tussen de maanden september en december en de draagtijd duurt 20 tot 22 dagen. Het vrouwtje – dat vanaf 2 jaar vruchtbaar wordt – baart in het voorjaar een enkel jong. De baby weegt tussen de 1 en 2 gram en is 3 centimeter lang. In tegenstelling tot andere buideldieren heeft de moeder een naar achteren gerichte ventrale buidel waardoor ze haar kroost niet kan bedekken met zand of vuil bij het graven van een gat. De baby voedt zich alleen met moedermelk en verlaat de buidel rond de leeftijd van 6 tot 7 maanden (uiterlijk met 10 maanden). De twee zouden ongeveer twee jaar samenwonen voordat ze hun eigen weg gingen.

Twee weken spijsvertering

De wombat is herbivoor en voedt zich voornamelijk met gras, wortels, mos, paddenstoelen en boomschors. Hij heeft een langzame stofwisseling: de volledige vertering van zijn voedsel vindt plaats in twee weken, wat hem helpt te evolueren in een droge omgeving. Om zich te voeden, kan de wombat tussen de drie en acht uur per dag grazen en tot drie kilometer afleggen. De wombat eet alleen en deelt niet graag.

Kubieke wombat-uitwerpselen

Als hij gewillig zijn hol deelt met soortgenoten, toont de wombat exclusiviteit als het gaat om zijn territorium dat hij markeert door zijn uitwerpselen achter te laten. Omdat de geuren van persoon tot persoon verschillen, zal de wombat gemakkelijk zijn weg naar huis vinden na een lange nacht op zoek naar zijn voedsel. Het buideldier onderscheidt zich doordat het het enige dier ter wereld is dat kubieke uitwerpselen maakt en wel 100 per dag. Waarvoor ? Omdat bepaalde delen van zijn darm – stug en smal – facetten en hoeken vormen waardoor de uitwerpselen een kubusvorm krijgen.

De bedreigde wombat

Tot de bekendste roofdieren behoren dingo’s, vossen en Tasmaanse duivels. Daarbij komen nog verkeersongevallen waarbij veel wombats om het leven komen. De natuurlijke habitat van het zoogdier is aanzienlijk veranderd als gevolg van menselijke activiteit (landbouw, verstedelijking, enz.) en stroperij door boeren (die het als een plaag beschouwen). Deze verandering had tot gevolg dat de bevolking enorm afnam. De wombat wordt in veel parken en natuurgebieden gespaard, maar wordt in het wild met uitsterven bedreigd. De levensverwachting varieert van 5 tot 15 jaar in vrijheid en tot 30 jaar in gevangenschap.

Fotocredit nr. 2: Bjørn Christian Tørrissen