Zilverruggorilla: wie is hij? Waarom deze kleur?

Zonder twijfel is de “zilverrug” gorilla indrukwekkend! Het is geen soort op zichzelf, maar de naam die aan oudere mannetjes wordt gegeven. Dit artikel legt uit waarom het dier dit kenmerkende merkteken draagt ​​waaraan het zijn naam dankt, maar nodigt je ook uit om het te verkennen en te begrijpen hoe zijn leven eruit ziet.

Het is beter om niet te knoeien met een “zilverrug” gorilla…

Een ‘zilverrug’-gorilla is een mannelijke gorilla die een bepaalde leeftijd heeft bereikt. Gemiddeld weegt zo’n gorilla 195 kg en meet 1,5 meter. Maar het gewicht van een volwassen mannetje varieert breder tussen 140 en 300 kg en dat van een vrouwtje tussen 70 en 110 kg. Wat de lengte betreft, ongeacht hun geslacht, varieert deze tussen 1,40 en 2 meter. Hun armspanwijdte overschrijdt de lichaamslengte en kan 2,75 m bereiken.

Het zijn dieren ongelooflijk sterk, in staat om meer dan 800 kg eigen gewicht te tillen, twee keer zoveel als een goed getrainde gewichtheffer. Hun manier om op de borst te slaan is bekend. Lange tijd werd aangenomen dat dit gedrag typerend was voor ‘zilverruggorilla’s’, maar uiteindelijk wordt het bij alle individuen aangetroffen. Er zijn verschillende hypothesen om dit te verklaren: het dient om iemands standpunt kenbaar te maken, of het is een manier om zich te verheugen over de komst van een lid.

Wat betekent deze term ‘zilverrug’?

De gorilla heeft een dikke zwarte vacht over het grootste deel van zijn lichaam. Maar sommige individuen hebben een bijzonderheid: de aanwezigheid van grijswitte haren op een groot deel van de rug, wat onder invloed van licht de indruk wekt van een zilverachtige kleur, vandaar de naam. Deze bijzonderheid betreft alleen mannelijke personen van een bepaalde leeftijd. Wanneer ze geslachtsrijp zijn (rond de leeftijd van 15 jaar), krijgt de vacht op hun rug geleidelijk een grijze tint en kan deze zelfs wit worden. Het zijn de ‘zilverruggorilla’s’. In zekere zin kan deze evolutie van de vachtkleur parallel lopen met het verschijnen van grijs haar bij mensen naarmate ze ouder worden. Bij gorilla’s treft dit echter alleen mannen.

In de wereld van de gorilla’s, hiërarchie
is fundamenteel. Mannelijke gorilla’s vechten regelmatig om de dominante positie, omdat hij degene is die toegang heeft tot de vrouwtjes van de groep voor reproductie. De zilveren achterkant doet daarom dienst als visueel teken wat aan de groep aangeeft dat hij mogelijk kan beweren de groep te leiden en daarom de dominante man uit te dagen voor een positie.

Omdat fysiek vechten tot ernstig letsel kan leiden, kunnen visuele signalen, zoals het plukje gekleurd haar op de rug, een jonge man ervan weerhouden een oudere, meer ervaren man uit te dagen.

Vanuit het perspectief van een vrouwelijke gorilla kan deze zilverachtige tint ook worden gezien als kenmerken van een goede partner, dat wil zeggen een goede fokker, met goede genen en een robuuste gezondheid. Er wordt echter nog steeds onderzoek gedaan om te bevestigen dat de zilverrug inderdaad aantrekkelijk is voor vrouwtjes.

Waar leeft de zilverruggorilla en wat eet hij?

De ‘zilverrug’-gorilla leeft in de tropische of subtropische bossen van Afrika, in landen als Oeganda, Rwanda en de Democratische Republiek Congo. Berggorilla’s leven in de nevelwouden van het Virunga-gebergte, op een hoogte van 2.200 tot 4.300 m, terwijl die van de westelijke laaglanden in dichte bossen en moerassen leven. In het wild kan een gorilla 30 jaar oud worden.

Deze dieren voeden zich vrijwel uitsluitend met planten (vruchten voornamelijk, maar ook bladeren, stengels, scheuten en schors), maar soms kunnen ze ook Insecten consumeren. De gorilla gebruikt zijn kracht om bomen om te hakken om bij de vruchten te komen. De zoektocht naar voedsel en de consumptie ervan nemen een groot deel van de dag in beslag.

De ‘zilverrug’-gorilla leeft in groepen

Zilverruggorilla’s zijn sociale wezens die over het algemeen in groepen leven die worden geleid door een dominant mannetje en die gemiddeld uit ongeveer tien individuen bestaan. De meerderheid zijn vrouwtjes en jongeren, het enige mannetje is degene met een zilveren rug. De rol van laatstgenoemde is het beschermen van de vrouwtjes en haar nakomelingen. Hij controleert ook de bewegingen van de groep en zorgt voor de samenhang ervan. Als een vrouwtje sterft en een wees achterlaat, beschermt hij het. De ‘zilverrug’-gorilla fungeert daarom als een patriarch zorgzaam. Conflicten zijn zeldzaam omdat de hiërarchische structuur door alle leden wordt gerespecteerd.

Houd er rekening mee dat er uitzonderingen zijn op dit klassieke patroon. Er kunnen meerdere ‘zilverruggen’ in een troep zijn, maar in dit geval zal er altijd één zijn die de anderen domineert. Soms worden groepen geleid door een matriarch, maar dit komt zeer zelden voor. Volwassen vrouwelijke gorilla’s migreren regelmatig van de ene groep naar de andere om hun kansen op voortplanting te vergroten en inteelt te voorkomen. Ongeacht de groep streeft een vrouwtje naar nauw contact en een sterke band met de dominante ‘zilverrug’. Zo vermijdt ze intimidatie door andere mannen.

Ten slotte zijn er solitaire mannetjes. Af en toe vindt een van hen een groep die uitsluitend uit vrouwen bestaat, wat gebeurt wanneer de dominante sterft zonder te worden vervangen. Deze eenzame mannetjes zijn vaak jarenlang alleen en dagen van tijd tot tijd dominante ‘zilverruggen’ uit om te proberen toegang te krijgen tot vrouwtjes en hun eigen groep te vormen.

De ‘zilverrug’-gorilla kan worden waargenomen

Het zijn dieren die over het algemeen als vredig worden beschouwd. Hun territoriuminstinct is slecht ontwikkeld: verschillende groepen zoeken voedsel op dezelfde plaatsen, ook al mijden ze elkaar nog steeds. De territoriale strijd is niet hevig om de eenvoudige reden dat er overvloedig plantaardig voedsel is. Bovendien vereist dit slecht voedzame en moeilijk verteerbare dieet dat ze lange periodes van voedsel nodig hebben rust.

Houd er rekening mee dat er groepen gorilla’s zijn die gewend zijn aan menselijke aanwezigheid. Om ervoor te zorgen dat wetenschappers (en overigens toeristen) hen kunnen benaderen, is een hele vooruitstrevende aanpak noodzakelijk. Dit is een proces dat tot 24 maanden kan duren. Deze herhaalde contacten dienen om de instinctieve angst die zij jegens mensen voelen te verminderen, met als uiteindelijk doel dat zij zich kunnen laten observeren zonder te reageren op de menselijke aanwezigheid (noch in positieve, noch in negatieve zin). Helaas is dit niet triviaal voor dieren die daardoor meer blootgesteld zijn aan ziekten, maar ook meer onderhevig zijn aan veranderingen in de omgeving sociaal gedrag.

De “zilverrug” gorilla is een prachtig dier, met een imposant postuur. Alle gorillasoorten worden helaas als bedreigd beschouwd. Dieren worden inderdaad geconfronteerd met talloze bedreigingen: vernietiging van hun leefgebied, illegale jacht, overtuigingen die krachten toeschrijven aan hun schedel, botten of zelfs hun handen, smokkel van baby’s en door mensen overgedragen infectieziekten. Het begrijpen van dieren lost niet alles op, maar stelt ons in staat te hopen op verbetering van hun bescherming en overleving op de lange termijn.

Door Laetitia Cochet – Gepubliceerd op 09/11/2023