Zijn er dodelijke rupsen? 5 echt gevaarlijke soorten rupsen!

Als we aan rupsen denken, is het beeld dat doorgaans in ons opkomt dat van een nogal schattig dier met zijn haartjes, en onschadelijk omdat het klein en langzaam is. Tenslotte is het de aankondiging dat er een vlinder komt (of een mot, maar daar denken we minder over na). Achter dit uiterlijk kunnen sommige rupsen echter veel gevaarlijker zijn dan we denken. Er zijn inderdaad rupsen waarvan het contact dodelijk kan zijn voor andere dieren, zelfs voor mensen. Maar kunnen we dan echt spreken van ‘moordenaarsrupsen’? Antwoord in dit artikel.

Zijn alle rupsen onschadelijk?

Voordat we ons verdiepen in het geval van potentieel dodelijke rupsen, is het belangrijk om te begrijpen waarom rupsen in het algemeen afweermechanismen ontwikkelen. De rupsen zijn kwetsbare dierenovergeleverd aan vele roofdieren zoals vogels, reptielen en zelfs andere insecten. Om zichzelf te beschermen hebben zich bepaalde soorten ontwikkeld verdedigingsstrategieën. Hun felle kleuren zijn er niet om er ‘mooi uit te zien’, maar om hun giftigheid aan te geven (een fenomeen dat aposematisme wordt genoemd). En hun haren, hoewel ze de indruk wekken zacht te zijn, zijn meestal stekend of bevatten zelfs gifstoffen die ernstige reacties kunnen veroorzaken bij roofdieren, en soms zelfs bij mensen.

Niet alle rupsen zijn echter gevaarlijk. Het merendeel ervan is werkelijk onschadelijk voor ons mensen, hoewel sommige bij aanraking milde huidirritaties kunnen veroorzaken. Er is echter een klein aantal soorten waarvan het gevaar zeer reëel is en waarvan de gevolgen veel verder kunnen gaan dan louter irritatie. Laten we enkele van deze angstaanjagende soorten eens nader bekijken.

1 – De rups Lonomia obliqua : een van de gevaarlijkste ter wereld

De vlinderrups Lonomia obliqua is een van de soorten rupsen de gevaarlijkste ter wereld. Het leeft voornamelijk in bepaalde regio’s van Zuid-Amerika, met name Brazilië, Argentinië, Paraguay en Uruguay. Deze soort is vooral actief in tropische en subtropische bossen. Zijn ontmoetingen met mensen komen steeds vaker voor als gevolg van ontbossing en menselijke uitbreiding naar deze habitats.

De vlinderrups Lonomia obliqua is bijzonder angstaanjagend vanwege de giftige brandharen die gifstoffen in het lichaam afgeven wanneer ze de huid binnendringen. Dit gif bevat uiterst krachtige antistollingsstoffen. Het ligt dus aan de oorsprong van a hemorragisch syndroom wat kan leiden tot inwendige bloedingen, nierfalen en zelfs de dood als het slachtoffer niet onmiddellijk wordt behandeld.

De haartjes van deze rups zijn zo fijn dat ze onopgemerkt kunnen blijven als ze in de huid blijven zitten. Het is daarom mogelijk dat de symptomen niet onmiddellijk verschijnen. De eerste tekenen van vergiftiging zijn onder meer ernstige lokale pijn, gevolgd door blauwe plekken, hoofdpijn en bloeding in het tandvlees en de urine. In gevallen van ernstige vergiftiging kan de dood optreden zonder medische behandeling.

Behandeling voor de angel van Lonomia obliqua
bestaat uit de administratie van a specifiek serumdie zo snel mogelijk na blootstelling aan het gif moeten worden geënt. Gezien de korte reactietijd wordt deze rups vaak beschouwd als een van de dodelijkste in de insectenwereld.

2 – De vlinderrups Automeris io : een verborgen dreiging in Noord-Amerika

De vlinderrups Automeris iobehorend tot de familie Saturniidae, komt voornamelijk voor in Noord-Amerika, vooral in de oostelijke regio’s van de Verenigde Staten en in Canada. Je vindt hem in bossen, parken en soms zelfs in tuinen.

Hoewel deze rups niet zo dodelijk is als de Lonomia obliquais het nog steeds gevaarlijk voor mensen vanwege zijn giftige stekels. Deze doornen bevatten een giftige stof die kan veroorzaken ernstige allergische reacties wanneer ze in contact komen met de huid. Symptomen zijn onder meer onmiddellijke, brandende pijn en huidirritatie met roodheid en huiduitslag. In sommige gevallen kunnen bij daarvoor gevoelige personen ernstigere systemische reacties optreden, zoals hoofdpijn, misselijkheid en ademhalingsmoeilijkheden.

Gelukkig zijn sterfgevallen als gevolg van deze rupssoort uiterst zeldzaam. De steken kunnen echter ernstige pijn veroorzaken en medische aandacht vereisen, waaronder de toediening van antihistaminica en corticosteroïden om ontstekingen en pijn te verminderen.

3 – De vlinderrups Megalopyge opercularis

De vlinderrups Megalopyge opercularis is schattig qua uiterlijk. Haar pluizig uiterlijk het leverde hem zelfs de naam rupskat op. Hij leeft voornamelijk in Noord-Amerika, met name in het zuiden van de Verenigde Staten, Texas, Florida en Virginia. Het is ook aanwezig in Midden-Amerika.

Het uiterlijk van deze rups is echter bijzonder bedrieglijk. Ze heeft een zachte, harige vacht waardoor je haar graag wilt aanraken. Maar onder deze schijn schuilt een formidabele dreiging. De zachte haren verbergen feitelijk giftige stekels die extreem intense pijn kunnen veroorzaken. De beten van deze rups veroorzaken onmiddellijke en ernstige pijnvaak vergeleken met het gevoel van branden of steken. De pijn kan zich langs de aangedane ledemaat verspreiden en symptomen zoals braken, hoofdpijn, spierkrampen en ademhalingsmoeilijkheden kunnen volgen.

In zeldzame gevallen steekt de rups Megalopyge opercularis kan bij daarvoor gevoelige personen een anafylactische shock veroorzaken, waardoor medische spoedinterventie nodig is. Slachtoffers moeten verwijder de resterende doornen van de huid om verergering van de reactie te voorkomen. Net als bij andere giftige rupsen worden vaak antihistaminica en pijnstillers voorgeschreven om pijn en ontstekingsreacties te verlichten.

4 – De dennenprocessierups (Thaumetopoea pityocampa)

Ah, de rups Thaumetopoea pityocampa…Frankrijk is nu een van de vele landen die ze bezoekt. Bekend als de dennenprocessierups, komt hij voor in Europa, Noord-Afrika en delen van Azië. De soort komt vooral veel voor in de mediterrane gebieden, waar hij groeit in dennenbossen.

De dennenprocessierups is in meerdere opzichten gevaarlijk. Ten eerste bevatten de brandharen, die gemakkelijk loskomen, een gifstof genaamd thaumetopoeiendie ernstige allergische reacties kan veroorzaken. Mensen, vooral kinderen, kunnen aan dit gif worden blootgesteld door simpelweg in contact te komen met haren die in de lucht hangen of op oppervlakken zoals de vloer of kleding worden afgezet. Het simpelweg inademen van deze haren kan ademhalingssymptomen veroorzaken, zoals moeite met ademhalen, oogirritatie, huiduitslag en intense jeuk.

Maar de dennenprocessierups vormt ook een bedreiging voor huisdieren, vooral honden, die onbedoeld de haren kunnen inslikken. Dit kan veroorzaken ernstige necrose
op de tong en de mondslijmvliezen, wat tot de dood kan leiden als de behandeling niet snel wordt toegediend.

Hoewel deze rups over het algemeen niet dodelijk is voor mensen, zijn de gevolgen ervan ernstig genoeg om verhoogde waakzaamheid te vereisen, vooral in gebieden waar de rups veel voorkomt. In besmette gebieden worden vaak bewustmakingscampagnes en beheersmaatregelen opgezet om het risico op contact te beperken.

5 – De Australische stekende rups (Doratifera vulnerans)

De vlinderrups Doratifera vulneransZe wil haar eigenlijk niet aanraken. Hij is herkenbaar aan zijn lichaam versierd met heldere patronen, vaak groen en geel, en aan de duidelijk zichtbare plukjes haar die langs de rug zijn verdeeld. De soort komt voor in Australië, voornamelijk in de eucalyptusbossen in het zuidoosten van het land. Contact met de giftige haren veroorzaakt pijnlijke huiduitslagvergezeld van jeuk en irritatie. In sommige gevallen hebben slachtoffers gemeld dat ze pijn, misselijkheid en hoofdpijn uitstralen na contact met de haren van deze rups.

Hoewel sterfgevallen als gevolg van deze soort uiterst zeldzaam zijn, kunnen ernstige allergische reacties medische aandacht vereisen, vooral bij mensen die gevoelig zijn voor de gifstoffen. Net als bij andere giftige rupsen moet het hanteren ervan daarom worden vermeden en wordt aanbevolen om handschoenen en beschermende kleding te dragen in gebieden waar ze aanwezig zijn.

Hoewel de meerderheid van de rupsen onschadelijk is, beschikken sommige soorten over formidabele verdedigingsmechanismen die gevaarlijk en zelfs dodelijk kunnen zijn voor mensen en andere dieren. Het is duidelijk dat we ze behandelen als “moordenaarsEr wordt gesuggereerd dat ze de dood proberen te veroorzaken, terwijl het in werkelijkheid slechts kwetsbare dieren zijn die hun overleving verzekeren.

Welke rups je ook tegenkomt, het heeft geen zin om hem te grijpen als je er geen echt nut voor hebt. Je zou haar kunnen verwonden of doden. Het gaat slecht met de biodiversiteit en het is belangrijk om onze negatieve impact te beperken. Wanneer u zich in gebieden bevindt waar potentieel gevaarlijke rupsen leven, moet u waakzaam zijn en de aanbevolen veiligheidsmaatregelen volgen.

Door Laetitia Cochet – Gepubliceerd op 04/10/2024 Papillon