Winterslaap van de egel: waarom, wanneer, hoe?

De egel is een van de vele dieren die een winterslaap houden. Tijdens deze wel heel bijzondere periode gaat zijn organisatie in de spaarstand. Laten we samen ontdekken wat deze koude aanpassingsstrategie is en hoe dit natuurlijke proces werkt, hoe de egel zich voorbereidt op de winterslaap en in welke tijd van het jaar deze staat van onderkoeling optreedt bij dit dier. Laten we tot slot ook kijken hoe we egels uit hun winterslaap kunnen helpen.

Wat is winterslaap?

Winterslaap is de term die wordt gebruikt om een ​​staat van onderkoeling aan te duiden waarin vitale functies inactief zijn. Dit is een natuurlijk proces bij het overwinteren van dieren, waardoor het lichaam de energie kan behouden die nodig is om de barre klimatologische omstandigheden in de winter en het gebrek aan voedsel het hoofd te bieden.

Tijdens de winterslaap daalt de stofwisseling van het dier merkbaar. De interne temperatuur daalt geleidelijk zodat alle vitale functies zich kunnen aanpassen.

Zo is er een daling van de hartslag en productie van groeihormoon maar ook van de doorbloeding zonder dat het hart, de hersenen en het vetweefsel worden aangetast aangezien deze ondanks alles nog steeds worden geïrrigeerd. De bloedstolling neemt ook af, wat het risico op stolselvorming tijdens deze lange periode van inactiviteit beperkt. De ademhaling vertraagt ​​en ook het zuurstofverbruik daalt.

Door dit hele proces kan het lichaam de energie behouden die nodig is voor vitale functies, waarbij deze energie uit vetreserves wordt gehaald.

Hoe bereidt de egel zich voor op de winterslaap?

In oktober slaat de egel tot 40% van zijn lichaamsgewicht op in wit vet op buikniveau en in bruin vet, dat zich ophoopt op het bovenlichaam. De eerste wordt gebruikt om de minimale werking van zijn organisme te behouden totdat hij uit de winterslaap komt, de tweede wordt gebruikt om hem op te warmen aan het einde van de winterslaap.

In november, wanneer er een tekort aan voedsel is, wanneer de buitentemperatuur onder de 14°C zakt en de duur van de zonneschijn afneemt, begint de egel in fasen van semi-lethargie te komen, die eerst vrij kort zijn, daarna steeds langer totdat totale lethargie.

Maar voordat het enkele maanden in slaap valt, zorgt het dier ervoor een gezellig nest te maken om de winter door te brengen. Hij kiest een plek beschut tegen koude wind, regen, overstromingen en weinig blootgesteld aan plotselinge temperatuurschommelingen. Het kan een verlaten hol zijn, een stapel stenen of een verzameling takken die het kunnen verbergen voor potentiële roofdieren. Daar hoopt hij droog gras en bladeren op die een uitstekende isolator vormen, waardoor de temperatuur in zijn schuilplaats tussen 1 en 5°C kan worden gehouden.

Wat gebeurt er aan het einde van de winterslaap in de egel?

Over het algemeen is de duur van de winterslaap in de orde van grootte van 4 maanden bij de egel. Het proces om uit de winterslaap te komen gaat extreem sneller dan het dier erin te laten gaan. Het herstel van fysiologische functies vindt inderdaad plaats in een paar uur wanneer de egel uit zijn lethargie komt. Het lichaam warmt op, de hartslag gaat omhoog, de afscheiding van groeihormoon hervat zijn normale beloop, net als bijvoorbeeld de doorbloeding en het zuurstofverbruik.

De egel heeft natuurlijk niet meer dezelfde zwaarlijvigheid omdat hij tijdens de winterslaap veel is afgevallen, omdat zijn lichaam zijn vetreserves volledig heeft uitgeput.

Er moet ook worden opgemerkt dat bij hem, zoals het geval is bij alle kleine dieren met een bijzonder hoog metabolisme, de winterslaap niet zo lang duurt als bij grote winterslapers. Gelukkig maar, want de reserves zouden ontoereikend zijn en dat zou zijn leven in gevaar brengen. Bovendien komt de egel gedurende deze periode, als de kou extreem is, van tijd tot tijd uit zijn lethargie om voedsel te zoeken, ongeveer een keer per week. Dit kost hem veel energie, waardoor hij gedwongen wordt een grote hoeveelheid voedsel te zoeken om het verloop van zijn winterslaap in goede omstandigheden te kunnen hervatten en om vervolgens zijn hervatting het hoofd te kunnen bieden als deze periode ten einde loopt.

Inderdaad, aan het einde van de winterslaap moet het dier zeer snel weer op krachten komen omdat het in een staat van zeer aanzienlijke verzwakking verkeert. Het moet dan een grote hoeveelheid voedsel binnenkrijgen om aan zijn vitale behoeften te voldoen en weer aan te komen, omdat het ongeveer 40% van zijn massa heeft verloren. Op zoek gaan naar voedsel als hij niet in zijn beste vorm is, is een beproeving.

Een egel die in winterslaap is, mag nooit worden gestoord, zodat hij deze vitale energie niet verspilt. Bovendien kan ieder van ons de egels helpen om hun terugkeer naar het normale leven het hoofd te bieden door op sommige plaatsen wat kleine bakjes water achter te laten, omdat hun rehydratatie van fundamenteel belang is. Je kunt ook voer in een bakje doen, zoals brokjes voor hond en kat of zelfs compleet voer voor egels die je in dierenwinkels kunt kopen. Het is essentieel om de egel, de vriend van de tuinman, te helpen om probleemloos uit zijn winterslaap te komen, want dan begint zijn voortplantingsperiode.