Wat is het verschil tussen een jonkvrouw en een libel?

Tot nu toe bestonden er voor jou misschien alleen libellen. Je hebt misschien pas onlangs ontdekt dat er een zeer nauw verwant insect is genaamd damselfish. U zult ontdekken dat het eigenlijk heel eenvoudig is om ze te onderscheiden. Welkom in de wereld van deze sierlijke dieren!

Gemeenschappelijke kenmerken van libellen en waterjuffers

In Frankrijk zijn er 90 soorten libellen en waterjuffers. Het zijn insecten die behoren tot de orde Odonata. Dit woord komt uit het Latijn gedoneerdzelf samengesteld uit de Griekse woorden O Don“tand” en at, “voorzien van”. Wat dus op onze schaal broze insecten lijken, zijn in werkelijkheid formidabele roofdieren in de insectenwereld. Deze dieren zijn inderdaad uitgerust met krachtige kaken en scherpe tanden.

Omdat ze een lange tijd rusten, is het heel goed mogelijk om te identificeren waaruit hun ogen bestaan, die groot en veelzijdig zijn. Odonata springt over het algemeen in het oog met hun iriserende kleuren. Hun vlucht en voortplantingswijze maken het ook gemakkelijk om ze te herkennen en te onderscheiden van andere insecten.

Hoe zie je het verschil tussen een libel en een jonkvrouw?

Waterjuffers worden ook wel Zygoptera of Agrions genoemd. Hun identificatie wordt gemaakt wanneer ze worden geposeerd: hun vleugels worden samengevoegd wanneer ze worden geposeerd. Let op één uitzondering: Lestes hebben in rust half uitgestrekte vleugels. Als je een scherp oog hebt, zul je ook hun twee aparte ogen opmerken.

Libellen worden ook wel Anisoptera genoemd. Ze zijn over het algemeen groter dan de waterjuffers. Identificatie gebeurt ook in rust: hun vier vleugels zijn dan uitgespreid aan elke kant van hun lichaam. Wat hun ogen betreft, ze raken elkaar aan, behalve in de Gomphidae die aparte ogen hebben.

Waar vind je libellen en waterjuffers?

Ze kunnen worden waargenomen tussen de maanden april en oktober. Libellen en waterjuffers leven in de buurt van wetlands. Het kan een simpele vijver in een tuin zijn, maar ook een vijver, een meer, een beek, een rivier, een beek etc.

De odonaten zijn zogenaamde heterometabole insecten, dat wil zeggen dat ze geleidelijk metamorfoseren, en hemimetabolen, dat wil zeggen dat de leefomgeving van de larven anders is dan die van de volwassen insecten.

Het is het mannetje dat de legplaats kiest. Na verkering vindt paring plaats en leggen vrouwtjes eieren (ofwel onmiddellijk na paring ofwel na een rustperiode). Afhankelijk van de soort worden de eieren in de weefsels van ondergedoken of opgekomen planten gestoken, maar ze kunnen ook boven het water worden verspreid of op het wateroppervlak worden afgezet. De larven dragen de mooie naam van naiads. Ze hebben vertakte ademhaling. Ze leven tussen de 9 en 16 vervellingen om het volwassen stadium te bereiken. Het duurt tussen de twee maanden en vijf jaar, afhankelijk van de soort. De volwassen levensduur is van enkele weken tot enkele maanden, tijdens het zomerseizoen. Ze wijken niet af van broedplaatsen.

Perfecte vluchtcontrole

Libellen en waterjuffers hebben een grote aanleg om te vliegen. Ze kunnen zweven. Dit is waarschijnlijk wat het meest in het oog springt omdat niet zo veel insecten zo’n vlucht maken. Syrphid vliegen en zweefvliegen zijn ook bekend. Maar odonaten kunnen ook achteruit vliegen, verticaal.

Dit wordt voor hen mogelijk gemaakt door de onafhankelijke mobilisatie van de voor- en achtervleugels. Ook kan de buitenste helft van de vleugel verdraaien. De odonaten kunnen vliegen met een piek van 36 km/u, genoeg om een ​​horzel te ontlopen die niet sneller gaat dan 22 km/u. Hun klimsnelheid is 5,4 km/u terwijl andere vliegende insecten beperkt zijn tot 1,44 km/u.

Een bijzondere combinatie

De buik van odonaten bestaat uit tien segmenten. De cilindrische vorm varieert naargelang de soort: min of meer afgeplat, verdikt of versmald… Kenners kunnen de soorten odonaten herkennen aan hun gekleurde patronen.

Een ander onderscheidend teken: de cerci. Dit zijn anatomische delen die specifiek zijn voor mannen, maar waarvan de vorm ook specifiek is voor elke soort. De mannetjes hebben aan het achterste uiteinde van de buik een paar superieure anale aanhangsels, copulatoire haken die het mogelijk maken om het vrouwtje tijdens de paring aan de achterkant van het hoofd vast te houden. Bij vrouwen bevindt het orgaan dat bevruchting en het leggen van eieren mogelijk maakt, de legboor genaamd, zich onder het achtste en negende segment. Tijdens de paring vormen de gebogen thoraxen een hart.

Hun plaats in ecosystemen

Het is niet ongewoon om libellen en waterjuffers in onze tuinen rond te zien tollen. Sommige soorten zijn echter zeldzaam of worden bedreigd. Libellen en waterjuffers herinneren ons er, net als andere dieren, aan dat de natuur een geheel is. Maar voor odonaten ligt het nog meer voor de hand. Een meerderheid van hen ziet hun bestaan ​​nauw verbonden met specifieke omgevingen: veenmoerassen, forellenrivieren of bergmeren bijvoorbeeld. Het verminderen, vervuilen of verdwijnen van deze leefgebieden heeft dus rechtstreekse gevolgen voor het voortbestaan ​​van deze dieren.

Ook libellen en waterjuffers dragen bij aan het evenwicht van ecosystemen. Door zich te voeden met andere insecten (vliegen, muggen, vlinders, enz.), nemen ze deel aan de regulering van andere soorten, vooral omdat is waargenomen dat ze zich concentreren op de meest voorkomende insecten.

Tot slot zijn libellen en waterjuffers delicatessen voor vogels zoals de grijze vliegenvanger, de bijeneter of de hobbyvalk. Sommige spinnen vangen ze in hun web en eten ze dan op.

De aanwezigheid van odonaten is dus een goede indicator van de biodiversiteit. Wanneer deze insecten in een tuin aanwezig zijn, is dat een teken dat ze een positieve bijdrage leveren aan de natuur.

Als u de aanwezigheid van odonaten in uw tuin wilt promoten…

Je hebt begrepen dat er zonder waterpunt geen odonaten zijn. U kunt dus een kleine vijver of bassin aanleggen. Het zal nodig zijn om waterplanten van verschillende soorten te planten. Plaats daar geen vissen omdat ze de larven opeten. Aan de andere kant is de aanwezigheid van amfibieën gunstig voor hen omdat de kikkervisjes evenveel prooi vormen voor de larven van odonaten.

Het wordt natuurlijk aanbevolen om het gebruik van chemicaliën te vermijden, zowel voor het onderhoud van het waterlichaam als voor het onderhoud van de omgeving.