Net als alle andere levende wezens moeten walvissen eten om te overleven en zo de continuïteit van hun soort te verzekeren. Hun indrukwekkende grootte dwingt hen echter om een grote hoeveelheid voedsel binnen te krijgen om aan hun behoeften te voldoen. Maar over welk voedsel hebben we het? Ontdek in dit artikel wat een walvis eet.
De verschillende soorten walvissen
Allereerst is het belangrijk om te onthouden dat in de zoölogie de generieke term “walvis” eigenlijk verschillende soorten zeezoogdieren aanduidt, behorend tot de orde van walvisachtigen (Cetacea). De laatstgenoemden worden vervolgens verdeeld in twee families: de mysticetes, waaronder de baleinwalvissen vallen, en de odontocetes, voor de tandwalvissen. Het is ook interessant om hier op te merken dat het onderscheid zich richt op het anatomische apparaat dat wordt gebruikt voor voeding, hoewel dit niet het enige criterium van differentiatie is.
Mysticeten (Mysticeti), bijgenaamd “echte walvissen”, blijven vandaag de grootste levende dieren op aarde. We vinden in deze categorie de blauwe vinvis, de grijze walvis, de dwergwalvis, de bultrug en de rorquals (Balaenopteridae). Deze groep kenmerkt zich dan ook door het bezit van baleinen, geile mesjes die langs hun bovenkaak lopen.
Odontoceti, over het algemeen kleiner dan mysticetes, omvat beluga’s, potvissen, orka’s, dolfijnen, bruinvissen, narwallen of grienden. Verwarring met walvissen komt zeer vaak voor, vooral met betrekking tot potvissen of orka’s, vanwege hun grote omvang en bepaalde fysieke overeenkomsten.
Dit artikel zal daarom focussen op het dieet van baleinwalvissen.
Hoe voeden walvissen zich?
Balein is het essentiële voedselinstrument voor walvissen. Deze laatste, samengesteld uit keratine, bestaan uit stijve platen omgeven door haren, zichtbaar aan de binnenkant, naar de binnenkant van de mond toe. We zouden ze dus kunnen vergelijken met de punten van een kam. Haardiameter, lengte, breedte en kleur variëren afhankelijk van de soort. Baleinwalvissen hebben ook ventrale groeven, die evenwijdig aan het lichaam langs de keel lopen en de afvoer van water uit de mond na voedselopname vergemakkelijken.
Het dieet van de walvis is dan gebaseerd op een filtratieproces. Er worden drie zeer verschillende vangsttechnieken gebruikt, afhankelijk van de soort.
- “Slikkende” of “slikkende” walvissen, zoals rorquals of bultruggen, gaan vooruit door hun mond wijd te openen zodra hun voedsel is gevonden. Ze slikken een grote hoeveelheid zeewater in en vangen dat op in hun mond: een mondplug sluit hun luchtwegen af om te voorkomen dat er water in hun longen komt. Door hun tong tegen de balein te drukken, laten ze het overtollige water via de groeven ontsnappen, terwijl ze de vaste elementen behouden die hen interesseren. Dit fenomeen kan erg indrukwekkend zijn gezien de hoeveelheden water die worden ingenomen en vervolgens weer vrijkomen, vooral omdat deze soorten precies op dit moment naar de oppervlakte komen. Zodra het filteren is voltooid, kunnen ze het voedsel doorslikken.
- “Afromende” of “filterende” walvissen, inclusief Groenlandse walvissen of walvissen, gebruiken hun laterale balein meer om voedsel tegen te houden. Ze bewegen langzaam over het oppervlak, terwijl ze minder water opnemen.
- Gravende walvissen, zoals de grijze walvis, zwemmen op hun zij langs de zeebodem. In deze positie kunnen ze de modder schrapen en opzuigen, voordat ze de prooi sorteren en in de balein vangen.
Het dieet van de walvis
Zoals het geval is met de meeste dieren, bepaalt de beschikbaarheid van voedsel de voedingsgewoonten van walvisachtigen. Wetenschappers hebben echter benadrukt dat walvissen vleesetende dieren zijn en dat ze hun eigen voedselvoorkeuren hebben. Er wordt ook geschat dat ze gemiddeld twee ton voedsel per dag consumeren, of ongeveer 730 ton per jaar.
Krill is het hoofdvoedsel van walvissen. Deze kleine schaaldieren behoren tot de orde van Euphausiacea, zijn te vinden in alle koude wateren van de wereld. Hun algemene naam, afkomstig uit het Noors, verbergt eigenlijk 80 verschillende soorten. Leden van het permanente zoöplankton, de individuen verzamelen zich in gigantische scholen, die enkele tonnen kunnen wegen en zich over vele kilometers kunnen uitstrekken. De walvis zou tot 1,2 kilo krill per minuut eten! Krill speelt dus een essentiële rol binnen de voedselketen, maar ook voor het mariene ecosysteem.
Roeipootkreeftjes staan ook op het menu van deze grote walvisachtigen. Dit zijn kleine schaaldieren die het grootste deel van het zoöplankton vormen.
De walvis neemt ook fytoplankton op, dat van nature aan het zoöplankton kleeft en hoe dan ook het voedsel van de laatste is. Veel kleine vissen, andere schaaldieren of inktvissen worden vaak met de krill gevangen, en worden ook door de walvis opgegeten. De walvissen voeden zich ook, dit keer vrijwillig, met kleine vissen zoals lodde, of met haring, zandlans of kabeljauw als de eerste op is.
Kan een walvis een mens opeten?
We denken allemaal aan deze beroemde scène uit de animatiefilm Pinocchio, waar de beroemde pop wordt opgeslokt door de walvis Monstro. Als het waar is dat de grootte van een walvis angstaanjagend is en veel zou kunnen zeggen over zijn opnamevermogen, is de realiteit echter heel anders. Er moet inderdaad aan worden herinnerd dat hij zich vooral voedt met kleine prooien, dankzij zijn specifieke voedselopnamesysteem. De kans dat een mens midden in een zoöplanktonschool zwemt, is al erg klein. Zelfs als dit zou gebeuren, is de diameter van de slokdarm van baleinwalvissen achteraf eenvoudigweg niet geschikt. Die van een blauwe vinvis meet bijvoorbeeld tussen de 15 en 25 centimeter, wat bij lange na niet voldoende is om een mens te laten passeren! Bovendien is de enorme mond van de bultrugwalvis 3 meter lang en zou dus gemakkelijk een man kunnen vangen… Die echter nooit zou worden ingeslikt, aangezien zijn keel maximaal 38 centimeter meet. Een mens kan gewoon worden opgeslokt en uitgespuugd zodra de walvis zijn fout inziet: dit is gebeurd in verschillende vissersverhalen die de afgelopen jaren de krantenkoppen haalden. Ten slotte kunnen we ons afvragen wat het geval is van odontocetes, zoals orka’s of potvissen. Deze laatste hebben inderdaad tanden en zijn in staat om op zeer grote prooien te jagen, zoals kolossale inktvissen. Zij zijn ook de enigen die een anatomisch apparaat bezitten dat voldoende is om een mens in te slikken. Maar geen paniek: onze soort behoort niet tot hun voedselvoorkeuren. Bovendien is de kans op een ontmoeting tussen een potvis en een mens extreem klein (één op een miljard), deze dieren evolueren voornamelijk in de open zee en op meer dan 3000 meter diepte.
Het is echter raadzaam om voorzichtig te blijven wanneer u de zee op gaat.Als u het geluk heeft een walvisachtige tegen te komen, raden specialisten aan om verantwoorde observatie van dieren in het wild te doen: laat de ruimte vrij, blijf op een afstand en vermijd elke beweging die hem kan doen schrikken. Deze indrukwekkende wezens blijven inderdaad wilde dieren die door hun grootte desastreuze gevolgen kunnen hebben, en dit zelfs onvrijwillig.
Misschien ben je geïnteresseerd:
13 schattige domste hondenrassen waar je dol op zult zijn: Beyond IQ Scale
Top 15 meest agressieve hondenrassen van 2024 – mythe of realiteit?
Bent u klaar om een kitten te adopteren? Als je deze 12 vragen met ja beantwoordt, is dat oké!
De staarten van puppy’s afsnijden: noodzaak of barbaarse traditie?
Top 15 militaire rassen die naties dienen: onbezongen hondenhelden
15 duurste hondenrassen in 2024: Doggy A-lijst
17 engste hondenrassen met een felle reputatie
13 schattige Chinese hondenrassen die thuis harten veroveren!