Waarom is de jacht op marmotten mogelijk, ook al is het een beschermd dier?

Het is weinig bekend dat de jacht op marmotten in Frankrijk lange tijd deel uitmaakte van de traditionele levensstijl. Dit is voor veel mensen des te moeilijker te begrijpen omdat de marmot nu wordt gepromoot om de toeristische activiteit te stimuleren. In dit artikel gaan we daarom dieper in op het onderwerp om je uit te leggen waarom de jacht op marmotten in Frankrijk mogelijk blijft.

Waar worden marmotten tegenwoordig in Frankrijk gevonden?

DE Alpen vormen ongetwijfeld het Franse geografische gebied dat in de ogen van het grote publiek het meest met de marmot wordt geassocieerd, vooral omdat het imago ervan op grote schaal wordt uitgebuit in de toeristische context. Dit is volkomen legitiem, aangezien de marmot oorspronkelijk uit de Alpen komt. Hij leeft in open omgevingen, tussen 800 en 3.000 meter boven zeeniveau. Zijn ideale leefgebied is zachte grond waar hij een hol kan graven, dichtbij goed gevulde, zonnige graslanden, met een duidelijk zicht om de komst van roofdieren in de gaten te houden.

In de Pyreneeën, is de situatie anders omdat het dier daar al 10.000 jaar niet meer heeft gewoond. Er is dan ook geen lokale traditie verbonden aan de marmot, anders dan in de Alpen (lees hieronder). Maar het dier werd daar in 1948 met succes geïntroduceerd, in het Luz Valley National Park (Hautes-Pyrénées). Toen het Nationaal Park van de Pyreneeën in 1967 werd opgericht, werden nieuwe releases uitgevoerd en het Nationaal Park moedigde de uitbreiding ervan aan tot eind jaren 70. Na deze successen vonden andere releases plaats in de Ariège en in het bijzonder in de Pyrénées-Orientales. Tegenwoordig is de marmot aanwezig in alle valleien van de Pyreneeën. Zijn aanwezigheid lijkt een positieve invloed te hebben op de steenarendpopulaties, maar ook op de voortplanting van de lammergier.

In de Het Centraal Massief, zijn aanwezigheid is ook te danken aan een introductie. In het Sancy- of Cantal-massief staan ​​jagers aan de basis, in een verlangen om het spel te diversifiëren. In het Mézenc-massief dateert het uit de jaren 80. Het feit dat het een toeristische trekpleister kan zijn, staat niet los van de motivatie voor de introductie ervan.

Waarom werd er traditioneel op marmotten gejaagd?

De marmot is één van de grootste knaagdieren die in ons land voorkomen. De jacht is een traditie die geworteld is in de culturele praktijken van verschillende berggebieden in de Alpen. In een koud landelijk gebied werd de vacht van de marmot zeer gewaardeerd omdat deze zeer goede isolerende eigenschappen had. Er werd ook vlees geconsumeerd, dat als een belangrijke eiwitbron werd beschouwd. Dit was des te belangrijker in tijden waarin de mogelijkheden beperkt waren. Marmottenbont en vlees kunnen ook worden verhandeld, waardoor de lokale economie van berggemeenschappen wordt gestimuleerd. De marmot kan ook in verband worden gebracht met medicinale praktijken. Marmotvet werd gebruikt bij de bereiding van traditionele remedies, die verschillende kwalen zouden genezen, zoals spierpijn of reuma.

Welke maatregelen beschermen de marmot?

De marmot profiteert van een beschermingsstatus op internationaal niveau. Het wordt beschermd door de Berner Conventie voor het behoud van de Europese natuur en natuurlijke habitats. Frankrijk is ondertekenaar. Maar in tegenstelling tot Italië, dat de jacht op marmotten in 1992 verbood, worden voor de Franse overheid alleen strikt beschermde faunasoorten vermeld Bijlage II van de Berner Conventie zijn beschermde soorten, wat niet het geval is voor de marmot. Vanaf half september kunnen we in bepaalde departementen van Frankrijk dus op marmotten jagen. En het duurt iets meer dan een maand in Isère, in de Alpes-de-Haute-Provence en in de Alpes-Maritimes, of tot begin november in de Hautes-Alpes, in de Savoie en in de Haute-Savoie.

Waarom willen we tegenwoordig op groundhogs jagen?

Jagers die op marmotten mikken, zijn vaak fan van hun vlees. Op internet zijn er sites die recepten aanbieden om het te verbeteren. Marmotstoofpot met cantharellen is daar een voorbeeld van. Maar de consumptie van marmottenvlees blijft uiteindelijk anekdotisch omdat andere bronnen van dierlijke eiwitten voor het grootste aantal mensen breed toegankelijk zijn. Het kan ook voorkomen dat marmotten af ​​en toe problemen veroorzaken voor fokkers als ze hun holen in weilanden vermenigvuldigen.

Maar uiteindelijk blijft de marmot onder de duizenden bejaagde dieren een soort weinig gericht. Jaarlijks zouden er iets meer dan 1000 dieren op deze manier sterven, zo blijkt uit gegevens van de jagers zelf. Volgens de jagersfederatie van het departement werden tijdens het seizoen 2021-2022 427 marmotten gedood in het departement Savoie.

Is de marmot een bedreigde diersoort?

Natuurbeschermers zijn van mening dat de soort ernstig wordt bedreigd door klimaatverandering. Volgens hen is de afname van de sneeuwval, die de isolatie van marmotten tijdens de winterslaapperiodes, van oktober tot maart, garandeert, sinds de jaren negentig hiervan de oorzaak. Omdat de temperatuur in het hol lager is dan wanneer de beschermende sneeuwlaag aanwezig is, verbruiken vrouwtjes meer energie om de lichaamstemperatuur op peil te houden tijdens koudere periodes. Ze komen dus met een laag gewicht uit de winterslaap. Hun bereik is kleiner. Specialisten verwachten daarom een ​​afname van de alpenmarmottenpopulaties op de lange termijn. Maar voorlopig is de situatie van de soort volkomen correct. Alleen de toekomst zal ons leren of de marmottenpopulaties gevaarlijk afnemen of dat de soort over onvermoede hulpbronnen beschikt om met de situatie om te gaan.

Door Laetitia Cochet – Gepubliceerd op 19-11-2023