Sneeuwluipaard, mythische en bedreigde diersoorten

De sneeuwluipaard (panthera uncia) is zo’n onopvallend dier dat sommigen dachten dat het verdwenen was. Gelukkig is dat niet het geval. Het voortbestaan ​​ervan wordt echter ernstig bedreigd. Om het over te steken, moet je een expert zijn in de kunst van het uitkijken. Laten we proberen iets meer te weten te komen over dit mythische dier.

De sneeuwluipaard: bekender dan bekend

De Snow Leopard lijkt een beetje op de Yeti, behalve dat hij echt bestaat. Je moet diep landen ingaan die vijandig staan ​​tegenover mensen om de kans te krijgen het dier tegen te komen. Omdat het moeilijk waar te nemen is, is de kennis over de kat beperkt. In oktober 2019 beleefde het dier echter een hoogtepunt in bekendheid. Inderdaad, de Franse reisschrijver Sylvain Tesson publiceerde een boek gewijd aan zijn zoektocht naar de mythische katachtige. De film die het avontuur vertelt, kwam in 2021 in de bioscoop uit.

De expeditie leidde de deelnemers naar temperaturen die schommelden tussen -20 en -30°C en om te wandelen in ruige berglandschappen. De panter is niet gemakkelijk te zien. Het was al 6 jaar geleden dat de fotograaf tevergeefs hoopte een foto van haar te kunnen maken. Maar door doorzettingsvermogen en geduld heeft hun bedrijf uiteindelijk zijn doel bereikt.

Waar kunnen we hopen de sneeuwluipaard tegen te komen?

Het leefgebied van de sneeuwluipaard is enorm: het strekt zich uit van China tot Mongolië, via Nepal en Pakistan, meer dan 1.800.000 km². De bevolkingsdichtheid wordt geschat op ongeveer 0,5 tot 1 persoon per 100 km². Sylvain Tesson zocht ernaar in Tibet, op een van de hoogste plateaus ter wereld. Het wordt gevonden tussen 2500 meter en 5400 meter. Het is echter aanwezig in Rusland op slechts 500 meter hoogte.

Deze geografische spreiding komt overeen met zijn favoriete prooi, hoefdieren zoals de grotere bharal (Pseudoïse nayaur), de Siberische steenbok (Capra sibirica), de markhor (Capra valkenier), de urial (Ovis vigne) en argali (ovis ammon). Maar de sneeuwluipaard voedt zich ook met kleine zoogdieren, zoals marmotten en pika’s, vogels (patrijzen en fazanten) en, meer verrassend, vooral voor een katachtige, planten (tussen 22 en 50% van het dieetvoer volgens het geografische gebied van evolutie). Het dieet varieert afhankelijk van de seizoenen en de beschikbaarheid van prooien. De grijze wolf (Wolf) is de belangrijkste natuurlijke concurrent.

Je hebt een scherp en oplettend oog nodig om deze katachtige te zien, die perfect opgaat in zijn omgeving: de sneeuwluipaard is bijna onzichtbaar en gaat op in landschappen van met sneeuw bedekte rotsen. Om het dier beter te leren kennen, ondersteunde het WWF in 2017 een grote campagne om informatie te verzamelen via camera’s die tijdens de 5 minst koude maanden op de berg Munkhkhairkhan waren geïnstalleerd.

Beschrijving van de sneeuwluipaard

Een mannetje kan vanaf de kop tot aan het einde van de romp 1.10 – 1.20 meter lang zijn en zo’n vijftig kilo wegen. De staart is lang omdat hij tussen de 90 cm en 1,20 m kan meten, de lengte van het lichaam. Het dient als een slinger om zekerder vooruit te komen op steile stukken, maar ook om het lichaam warm te houden wanneer het zich omwikkelt om te slapen. Vrouwtjes zijn iets kleiner dan mannetjes en wegen vaak tien pond minder. Bij de geboorte zijn de jongen blind en meten ze tussen de 23 en 30 cm, de staart is al 15-16 cm. De nesten hebben gemiddeld twee tot drie kittens, die uitsluitend tussen april en juni worden geboren, om de kansen om het klimaat het hoofd te bieden te maximaliseren.

De sneeuwluipaard is perfect aangepast aan de kou. Zijn gevlekte vacht is lang en dicht (4.000 haren per vierkante centimeter). De vachtkleur van de sneeuwluipaard varieert van lichtgrijs tot geelgrijs. In de winter is het bijna wit. De buik, de binnenkant van de benen en de nek zijn wat bleker. De vlekken die de vacht van het lichaam accentueren, worden rozetten genoemd, maar in de nek zijn het eenvoudige ronde vlekken. Er kunnen ook horizontale strepen op de bovenkant van het dier aanwezig zijn. Wat de staart betreft, dit zijn ringen die des te dichter bij elkaar liggen naarmate men het einde van de appendix nadert. De plaatsing van deze markeringen is specifiek voor elk dier.

Twee keer per jaar wordt de vacht vernieuwd. Aangenomen wordt dat de voorjaarsrui eind april begint. Zomer- en winterjassen lijken qua lengte en dichtheid sterk op elkaar. De lengte van het haar van de sneeuwluipaard komt dicht in de buurt van die van de lynx: in de winter is de vacht 5 cm op het lichaam en tot 12 cm op de buik en staart.

De sneeuwluipaard is niet erg lang en heeft grote voeten die het wegzakken in de sneeuw beperken. De katachtigen kunnen echter door dikke lagen verse sneeuw gaan tot het punt dat ze met hun buik over het oppervlak wrijven. Hun oren zijn kort en rond van vorm. Hun snuit is kort en hun neusholten zijn bijzonder breed: sommige wetenschappers suggereren dat dit een aanpassing is die het dier in staat stelt om te gaan met de schaarste aan zuurstof wanneer het in hoogte evolueert.

De sneeuwluipaard wordt bedreigd

Om te praten over deze buitengewone natuur die ons omringt, gebruikt Sylvain Tesson de metafoor van het museum, in de overtuiging dat de aarde het mooiste museum is, maar dat wij ongetwijfeld de slechtste curatoren zijn. Om met de doorgewinterde fotograaf op avontuur te gaan, moest Sylvain Tesson beloven niets te onthullen over de exacte plaatsen die ze aan het onderzoeken waren, anders was het alsof de dieren aan de jagers werden afgeleverd.

Sneeuwluipaarden worden bedreigd. Het is niet eenvoudig om hun aantal te schatten, maar er wordt aangenomen dat er nog maar tussen de 3.000 en 4.000 individuen over zijn. In gevangenschap zijn er iets meer dan 200 individuen van wie de voortplanting zorgvuldig wordt gecontroleerd om de genetische vermenging te waarborgen die nodig is om de soort te beschermen.

Hoewel het dier van nature aanwezig is in twaalf verschillende landen, wat geruststellend zou kunnen zijn, wordt het dier in elk van hen bedreigd. Er was een tijd dat sneeuwluipaardbont werd gebruikt om vloerkleden en jassen van te maken. Omdat het vangen altijd moeilijk is geweest, heeft de katachtige nooit belangstelling gehad voor internationale handel. Het is mogelijk dat zonder dit er vandaag al niet meer zou zijn. In India is het dier sinds 1952 beschermd. In de Verenigde Staten is de invoer van huiden sinds 1969 verboden. De Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (CITES) van 1975 zet een forse rem op de pelshandel. Het is duidelijk dat de stroperij doorging en dat het in de jaren 2000 nog steeds mogelijk was om sneeuwluipaardbontjassen te vinden in Nepalese souvenirwinkels. Bovendien worden bepaalde delen van het lichaam van de panter en bepaalde botten erkend als remedies door de traditionele Chinese geneeskunde.

De leefgebieden van sneeuwluipaarden krimpen onder druk van menselijke ontwikkeling. En tegelijkertijd brengen de veranderingen in hun leefgebied en de afname van hun prooi deze katachtigen dichter bij bevolkte gebieden, waardoor ze vee aanvallen (schapen, geiten, paarden en jonge yaks). Dit zorgt natuurlijk voor conflicten met de fokkers. Desondanks is het een vrij zachtaardig dier, zelfs als mensen het aanvallen.

Als roofdier is de ontwikkeling van sneeuwluipaardpopulaties een criterium voor het evalueren van de gezondheid van de ecosystemen waarin ze leven. Als het goed gaat met de kat, betekent dit ook dat de mensen die stroomafwaarts van de bergen van Centraal-Azië leven en een levensnoodzakelijke behoefte hebben aan goed water, een betere overlevingskans hebben. Het lot van mensen en dat van dieren zijn nauw met elkaar verbonden.