Roze dolfijn of boto: wie is hij? Waar en hoe woont hij?

De roze dolfijn, ook wel “boto” genoemd, is een dolfijn die in zoet water leeft. Deze walvisachtigen zijn tussen de 2 en 2,80 meter lang. Het fascineert door de roze kleur van het onderste deel van zijn lichaam, zo anders dan de zoutwaterdolfijnen waaraan het grote publiek gewend is. Maar wie is hij precies? Dit artikel nodigt je uit om je koffers te pakken en naar Zuid-Amerika te vertrekken.

Hoe ziet het eruit ?

De bot is de grootste zoetwater dolfijnen. Als het “roze dolfijn” wordt genoemd, zijn de jongen eigenlijk donkergrijs. De roze tinten verschijnen na verloop van tijd en zijn beter zichtbaar als het dier in het water is. Dan wordt de kleur lichter.

De wetenschappelijke naam van deze dolfijn is Inia geoffrensis. Ter herinnering: het eerste deel van de naam duidt het geslacht aan (met een beginhoofdletter) en het tweede de specifieke naam (in kleine letters). Samen vormen ze de soortnaam. De roze dolfijn is het enige lid van het geslacht Inia. Het epitheton geoffrensiswerd toegeschreven ter ere van Étienne Geoffroy Saint-Hilaire, een Franse natuuronderzoeker en zoöloog, door Henri Marie Ducrotay de Blainville, zelf een zoöloog en Fransman, aan wie we de moderne classificatie van de klasse Zoogdieren te danken hebben, verdeeld in drie subklassen: Monotremes, Buideldieren en Placenta.

Gemeenschappelijkheden met zoutwaterdolfijnen

De boto is niet de enige zoetwaterdolfijn. We kunnen ook de Ganges-dolfijn, de Indus-dolfijn of de Mekong-dolfijn noemen. Het zijn allemaal walvisachtigen, zoals zoutwaterdolfijnen, walvissen en bruinvissen. Alle dolfijnen, of ze nu zoet- of zoutwater zijn, delen een gemeenschappelijke voorouder en vertonen daarom overeenkomsten vanwege hun verwantschap.

Zowel zoetwater- als zoutwaterdolfijnen vertonen een taps toelopend lichaamborstvinnen, een rugvin en staartvin, breed en plat, genoemd toevalstreffer. Het is bekend dat ze efficiënt zwemmen in hun respectievelijke wateromgevingen.

Alle dolfijnen gebruiken ook deecholocatie om hun voedsel te lokaliseren, te navigeren en te communiceren. Ze zenden hoogfrequente ‘klikken’ uit die tegen objecten weerkaatsen en terugkeren als echo’s, waardoor de dolfijn zijn omgeving duidelijk kan waarnemen.

Verschillen met zoutwaterdolfijnen

De roze dolfijn komt vooral voor in het Amazone- en Orinocobekken. Het leeft in de overstroomde rivieren, meren en kanalen van deze regio’s. De boto vertoont dus verschillen vergeleken met zeewaterdolfijnen, die getuigen van zijn aanpassing aan zijn omgeving.

Wat de boto betreft, deze presenteert een grotere flexibiliteit van de wervelkolom vergeleken met zoutwaterdolfijnen. Hierdoor is het wendbaar om te evolueren in de verstopte wateren van rivieren en overstroomde gebieden. Omdat zijn wervels niet aan elkaar zijn gelast, kan hij scherpe bochten maken en zijn kop in alle richtingen bewegen, wat onmiskenbaar een voordeel is voor het vangen van prooien die hopen te ontsnappen door hun toevlucht te zoeken achter takken of wortels. Maar het is des te moeilijker om te ontsnappen aan dit formidabele roofdier dat het bezit een lang podiumhandig voor het graven door modder of zand.

Hij voedt zich voornamelijk met vissen die niet groter zijn dan 30 centimeter en die op de bodem van waterlopen leven (soorten van meerval en van piranha’s). Hij eet ook krabben en schildpadden. Omdat snelheid geen troef is in zijn omgeving, zwemt hij langzamer dan zijn mariene neven.

Bovendien, zelfs als het bestaat, is de rugvin dat wel geatrofieerd en bijna niet meer als zodanig herkenbaar. Deze evolutie werd gecompenseerd door een vergroting en verdikking van de borstvinnen en de staart.

De roze dolfijn heeft kleine ogen maar heeft nog steeds een goed gezichtsvermogen. De breedte van zijn wangen dwingt hem zijn hoofd naar beneden te houden om goed te kunnen zien tijdens het zwemmen.

In tegenstelling tot veel andere dolfijnen vormen boto’s geen grote groepen. Ze worden meestal alleen of in kleine groepen gezien. De boto is een nogal merkwaardige soort en wordt daarom vaak in de buurt van boten gezien.

Eindelijk nog een verschil: de duur van zijn levensduur. Bij de gewone dolfijn heeft het vrouwtje bijvoorbeeld een gemiddelde levensduur van 70 tot 80 jaar en het mannetje van 50 tot 60 jaar. De boto leeft slechts 30 jaar. Geslachtsrijpheid treedt pas op als het dier ongeveer 160 tot 180 centimeter groot is, dat wil zeggen als de dolfijn tussen de zes en tien jaar oud is. Omdat hij zich slechts om de twee of drie jaar voortplant en met veel bedreigingen wordt geconfronteerd, draagt ​​dit bij aan zijn zeldzaamheid.

Ken jij de legende?

Er is een legende, beroemd in de Amazone, die een boto oproept veranderen in een man om vrouwen aan te trekken. De unieke roze kleur heeft mogelijk de associatie met bovennatuurlijke eigenschappen bevorderd.

Er zijn verschillende versies. Er wordt gezegd dat de boto zijn rugvin zou kunnen verwijderen (in sommige versies verandert zijn rugvin in een hoed, en in dit geval doet hij deze nooit af omdat hij daar zijn adem verbergt) om het uiterlijk aan te nemen van een een aantrekkelijke man, vaak in het wit gekleed. De boto-man verschijnt tijdens dorpsfeesten waar hij danst en jonge vrouwen charmeert die hem niet kunnen weerstaan. Nadat hij een vrouw heeft verleid, keert de boto terug naar de rivier, waarbij hij de zwangere vrouw vaak achterlaat. Deze legende diende, net als andere, om verschijnselen als buitenechtelijke geboorten te verklaren (in sommige streken van het Amazonegebied was het gebruikelijk om te zeggen dat een kind zonder bekende vader ‘het kind van de boto’ was), maar ook om opvoeding en opvoeding te geven. waarschuw voor de potentiële gevaren van omgaan met vreemden.

De roze dolfijn wordt soms beschouwd als de bewaker van de geheimen van het Amazone-regenwoud. Door mensen te verleiden en mee te nemen naar zijn onderwaterwereld, zou hij een intermediair zijn tussen de wereld van de mens en die van de rivier.

Een bedreigde soort

De boto wordt geconfronteerd met een aantal bedreigingen. DE dammen de verspreiding van prooien veranderen. Verder is de kwik, geproduceerd door ontbossing en branden, vervuilen de rivieren en hebben directe gevolgen voor de voedselketen waarvan de roze dolfijn afhankelijk is. Het is duidelijk dat deze dolfijn het slachtoffer is van stroperij. Het vlees wordt gebruikt om piracatinga, een veel gegeten meerval, aan te trekken en te bevissen.

Hoewel veel aspecten van het gedrag van de boto bekend zijn, zijn er nog steeds veel onzekerheden over zijn sociale interacties, communicatiepatronen en territoriaal gedrag.

De wetenschappelijke gemeenschap beschikt over weinig gegevens over het aantal dolfijnen in het Amazonegebied, waardoor de IUCN (International Union for Conservation of Nature) de status van de soort niet kan beoordelen. Het is dus moeilijk om trends te volgen, omdat waarnemingen moeilijk worden gemaakt door de troebele wateren waarin de roze dolfijnen evolueren. De boto’s worden goed bedreigd, maar zonder nauwkeurig de exacte omvang en impact te meten van de bedreigingen die op hem drukken.