Noordelijke buideldierkat, die slechts één keer broedt voordat hij sterft

Fotocredit: Wildlife Explorer

De noordelijke buideldierkat heeft de wetenschappelijke naam Dasyurus hallucatus. Dit dier is het kleinste van de vijf buideldierenrassen die in Australië zijn geïdentificeerd en waarvan het endemisch is. Het wordt gevonden in de noordelijke helft van het eiland, van de Pilbara-regio tot het zuidoosten van Queensland. Zijn leefgebied komt overeen met rotsachtige gebieden en eucalyptusbossen. Het is bekend dat dit dier zich slechts één keer in zijn leven voortplant. We nodigen je uit om het te ontdekken om beter te begrijpen hoe deze strategie het voortbestaan ​​van de soort kan helpen.

Wie is de noordelijke buideldierkat?

Wanneer we een noordelijk buideldier ontdekken, kunnen we niet zeggen dat de gelijkenis met een kat erg opvallend is. Het lijkt meer op een knaagdier, met zijn kleine kop met spitse neus en gewelfde lichaam dat eindigt in een lange staart.

Het zijn een aantal precieze kenmerken die hem feitelijk de lokale naam ‘kat’ hebben opgeleverd. Maar laten we ook benadrukken dat de term wordt gewogen door de kwalificatie ‘buideldier’. De noordelijke buideldierkat is een vleesetend buideldier. Het is een klein, behendig roofdier. Vrouwtjes zijn kleiner dan mannen. Hun gewicht schommelt tussen de 350 en 690 gram, terwijl de mannetjes tussen de 540 gram en iets meer dan een kilo wegen. De hoofd-lichaamslengte van een man ligt tussen de 27 en 37 cm. Bij vrouwen ligt deze tussen de 25 en 31 cm. De staart meet tussen de 20 en 34 cm. De buideldierkat heeft daarom meer het postuur vaneen grote rat wiens staart borstelig zou zijn, dan die van een kat.

Maar het heeft een vacht, grijs of bruin, met witte vlekken. Zijn ogen glanzen en zijn oren zijn groot en rond. Zijn dieet bestaat uit een groot aantal gewervelde dieren (kleine zoogdieren, vogels, hagedissen, slangen en padden), aangevuld met fruit en aas gevonden langs de kant van de weg, in kampen en stortplaatsen.

Wat is de verbazingwekkende voortplantingswijze van de buideldierkat van het noorden?

Het blijkt dat de mannetjes na de paartijd sterven. Deze manier van reproduceren heet “gelijkheid“. Waar bestaat het uit?

Semelpariteit verwijst naar het feit dat men zich slechts één keer voortplant voordat het sterft, waarbij de term ‘pariteit’ verwijst naar reproductie en ‘semel’ alleen betekent. Dit is een strategie die op het eerste gezicht misschien contra-intuïtief lijkt, maar die verschillende voordelen heeft.

Door zich op deze manier te gedragen, concentreert het dier zich op één enkele reproductieperiode waaraan het organisme al zijn energie besteedt. Dit is het geval voor alle dieren van het geslacht Dasyurus.

Terwijl de mannetjes tijdens de paartijd een intense broedactiviteit vertonen, is dit bij de vrouwtjes minder het geval, waardoor ze tot vier broedseizoenen kunnen overleven. De mannetjes daarentegen wijden alleen maar 7% van hun tijd in rustwat niet meer of minder is dan uitputting.

Focus op semelpariteit

De noordelijke buideldierkat is niet het enige dier dat dergelijk gedrag vertoont. Een nauwe neef, deantechinus, behorend tot de familie Dasyuridae, is een ander klein buideldier, insectenetend daarentegen, dat ook in Australië, inclusief Tasmanië, leeft. Het broedseizoen is ook een grote stress voor hem. Dit veroorzaakt inwendige bloedingen en infecties waardoor hij uiteindelijk sterft. Voor de noordelijke buideldierkat leidt het niet krijgen van voldoende rust alleen maar tot een scherpe daling van de hormonen aan het einde van het broedseizoen. Het is een echte fysieke uitputting die storingen in het immuunsysteem veroorzaakt. Mannetjes kunnen niet overleven.

De motivatie (weliswaar niet bewust, maar wel door wetenschappers geïdentificeerd om dit soort gedrag te verklaren) is om te slagen in het omgaan met de druk van roofzuchtige soorten. In zekere zin is het een kwestie van voldoende jongen genereren, zodat er, ondanks het aantal dat zal worden opgegeten, genoeg overblijven om het voortbestaan ​​van de soort te garanderen.

Aan de vrouwelijke kant veranderen de plooien van haar buik, zodra ze bevrucht is, in een zak die aan de achterkant opengaat. De draagtijd duurt slechts 21 dagen. Elk vrouwtje kan tot 18 jongen voortbrengen die slechts zo groot zijn als een rijstkorrel. Over het algemeen, slechts zes van hen erin slagen de eerste twee levensweken te overleven. Ze blijven acht weken in de buidel van hun moeder, hangend aan een van de spenen. Eenmaal buiten leren ze samen met hun moeder de wereld kennen sinds de mannetjes overleden zijn. Het spreekt voor zich dat om reproductie het volgende jaar te kunnen garanderen, de geslachtsrijpheid snel moet plaatsvinden: in dit geval is dat op de leeftijd van één jaar.

Houd er rekening mee dat andere soorten voor deze verbazingwekkende voortplantingswijze kunnen kiezen als de hulpbronnen beperkt zijn of seizoensgebonden zijn. Het vermindert ook de concurrentie om hulpbronnen tussen leden van de gemeenschap in de toekomst, omdat er geen overlapping van generaties is.

Dergelijk gedrag is niet specifiek voor buideldieren. U kent ongetwijfeld de totaal andere situatie bij de kangoeroe, een beroemd buideldier, waarbij bekend is dat het vrouwtje een jong buiten de buidel heeft, een ander binnenin en een laatste jong in de vorm van een embryo.

Welke andere dieren hebben voor een dergelijke voortplantingsstrategie gekozen?

Er is nog een andere soort buideldieren (van het geslacht Dasyurus) buiten Australië: Dasyurus albopunctatusontdekt in 1880 in Nieuw-Guinea.

Zalm uit de Stille Oceaan brengt een aantal jaren op zee door en keert dan terug naar de stromen waar ze zijn geboren. Nadat de eieren zijn gelegd en bevrucht, sterven de meeste.

Periodieke krekels brengen het grootste deel van hun leven ondergronds door als nimfen. Na 13 of 17 jaar (afhankelijk van de soort) komen ze allemaal tegelijkertijd tevoorschijn, een strategie die in staat is roofdieren te overwinnen, te veranderen in volwassenen, zich voort te planten, eieren te leggen en kort daarna te sterven.

Veel vlinders hebben geen functionele monddelen en leven alleen om zich voort te planten, en sterven zodra deze taak is voltooid.

Veel openstaande vragen

Hoe kan een soort zo’n reproductieve keuze maken? Wat zijn de ecologische of ecologische omstandigheden die de evolutie van semelpariteit bevorderen in plaats van herhaalde voortplanting (iteropariteit) binnen een soort? Waarom ontwikkelden verschillende soorten, in totaal verschillende omgevingen, dezelfde reproductieve strategie op het gebied van semelpariteit? Wat zijn de energetische en evolutionaire kosten van deze strategie versus de voordelen in termen van reproductief succes? Maximaliseert semelpariteit werkelijk het reproductiesucces in bepaalde omgevingen? Hoe beïnvloedt de aanwezigheid van roofdieren de effectiviteit van semelpariteit als strategie? Wat zijn de hormonale of genetische mechanismen die deze ‘alles of niets-strategie’ in gang zetten? Hoe zijn deze mechanismen geëvolueerd?

Hier zijn veel vragen die wetenschappers zichzelf stellen en die tot op de dag van vandaag onbeantwoord blijven.

Verstoring van een fragiel evenwicht

Vroeger was de buideldierkat van het Noorden zeer aanwezig in heel Australië. Helaas is dit dier nu het slachtoffer van een dramatische achteruitgang die begon in 1935, toen de riet pad in Australië. Deze laatste was in Queensland geïntroduceerd om kevers te bestrijden, maar heeft de plaatselijke fauna verwoest en blijft een grote bedreiging vormen voor veel kleine dieren die hij met zijn gif doodt, waaronder de noordelijke buideldierkat. Daarom komt het dier slechts op een deel van het eiland voor. Nu erkend als een bedreigde diersoort door de Australische milieuwetgeving, wordt aangenomen dat de levensvatbare populatie slechts een handvol individuen telt.

Alle soorten van het geslacht Dasyurus worden bedreigd. Maar Australië probeert ze te behouden door middel van verschillende acties. Wetenschappers hebben bijvoorbeeld waargenomen dat sommige buideldieren weinig belangstelling tonen voor padden, ook al maken ze deel uit van hun hoofdvoedsel. Het lijkt erop dat wanneer beide ouders verdacht gedrag vertonen tegenover padden, het minder waarschijnlijk is dat hun nakomelingen zich voeden met de poot van een niet-giftige pad dan andere buideldieren. Bij hybriden geldt hetzelfde als het slechts één van de ouders betreft.

Dit geeft hoop op herintroductieprogramma’s: raszuivere Noordelijke buideldieren en hybriden zijn vrijgelaten op Indian Island, een eiland dat wordt bevolkt door veel padden. Een jaar later ging het goed met hun jongen, ondanks de achteruitgang van sommige populaties. De hypothese dat een gen overgedragen zou kunnen zijn, moet echter geverifieerd worden. We moeten ook de herintroductie vermelden van twintig individuen van gevlekte buideldieren, een soort die vijftig jaar geleden, in maart 2018, van het vasteland van Australië verdween.