Lemming, koud weer knaagdier

De Lemming is een knaagdier uit de woelmuisfamilie. Voor degenen die in de zomer de bergen bezoeken, doet het silhouet sterk denken aan dat van de marmot. De term “Lemming” is een van die termen in de volksmond die eigenlijk verschillende soorten aanduiden. Maar als we in Europa zonder verdere precisie over Lemming praten, bedoelen we over het algemeen de meest voorkomende soort, de Lemming van de toendra van Noorwegen (lemmus lemmus) die meer specifiek in dit artikel wordt besproken. Maar laten we eerst een overzicht geven van de verschillende soorten Lemmings.

De verschillende soorten Lemmings

De Noorse toendra lemming is de lemmus lemmus. Het is de bekendste soort in Europa. Hierdoor wordt het dier vaak de Gewone Lemming genoemd. Het gebruik van de volledige naam zorgt ervoor dat het niet wordt verward met andere soorten.

Inderdaad, er is nog een gewone Lemming, maar er wordt gezegd dat hij bruin is en zijn wetenschappelijke naam onderscheidt hem goed: het is de Lemmus trimacronatus. Het is de meest voorkomende soort in Canada, daarom wordt hij ook gewone lemming of zelfs bruine lemming genoemd. Maar deze laatste uitdrukking wordt ook gebruikt om een ​​soort Lemming te noemen die in Azië leeft, de Lemming van de steppen, lagurus lagurus van zijn wetenschappelijke naam. Het behoort tot een ander geslacht dan de vorige Lemmus.

Er is ook de Siberische Lemming (Lemmus sibiricus), ook wel Lemming van de toendra genoemd (maar niet van Noorwegen zoals de lemmus lemmus).

Er is een vierde Lemming in zijn soort Lemmusde Amoer Lemming of Lemmus amurensis.

Ten slotte is er onder de belangrijkste Lemming-soorten de boslemming (Myopus schistocolor).

Lemmus lemmus

De Noorse toendralemming wordt gevonden van West-Noorwegen tot het Kola-schiereiland in Noord-Europees Rusland, binnen de poolcirkel. Het leeft tot aan de grens van permanente sneeuw, in de bergen van Scandinavië. Hij houdt van natte en steenachtige grond tegelijk.

De levensduur is meestal slechts één jaar, maar kan soms ook 3 jaar worden. Volwassen, zijn gewicht varieert tussen 55 g en 115 g, van jaar tot jaar, voor een lang lichaam van ongeveer vijftien centimeter, verlengd met een staart van 1,5 tot 2 cm.

Hij graaft een hol dat heel diep kan zijn, evenals een heel netwerk van gangen en halve tunnels. In de winter blijft de Lemming actief en blijft hij zich voortplanten.

Herbivoor, het eet mos, gras en schors.

Populaties met grote schommelingen

Al 500 jaar lang worden in Scandinavië elke vijf tot tien jaar significante variaties in Lemming-populaties waargenomen. Na een demografische explosie zijn deze dieren bij honderden dood, in rivieren en op de stranden van meren, om nog maar te zwijgen van de individuen die op de wegen worden verpletterd.

Scandinavische mythen verklaarden dit fenomeen door suïcidale impulsen. Wetenschappers geven nu andere antwoorden. Alleen roofdieren zouden verantwoordelijk zijn voor deze cycli. Hermelijn, poolvos, sneeuwuil en langstaartjager zijn erg afhankelijk van Lemmings. Wanneer deze laatste talrijk zijn, zijn hun roofdieren dat ook. Maar ze vermenigvuldigen zich de hele zomer tot het punt dat de Lemmings zeldzaam zijn. Roofdieren moeten dan migreren naar andere locaties waar voedsel overvloediger is. Dit vermindert de druk op de Lemmings, die zich de hele winter en de jaren daarna kunnen voortplanten, totdat de roofdieren terugkeren en er een nieuwe cyclus begint. Hoewel de meeste ecosystemen stabiel zijn, is dit nooit het geval geweest met lemmingen en hun roofdieren.

De Lemming en klimaatverandering

Bovendien zijn paleontologen erg geïnteresseerd in deze dieren omdat ze ze beschouwen als goede indicatoren van klimaatverandering. Hun veiligheid hangt inderdaad af van de kwaliteit van de sneeuw. Hun geografische spreiding is dus altijd veranderd met het tempo van glaciale en interglaciale cycli. Deze verplaatsingen zijn niet het gevolg van migraties omdat deze dieren slechts korte afstanden afleggen. Als het klimaat in een bepaald geografisch gebied opwarmt en de sneeuw smelt, neemt het aantal Lemmings plaatselijk af, maar neemt bij verdere afkoeling weer toe.

Het smeltende ijs dat vandaag is waargenomen, snijdt de verbindingskanalen tussen de Canadese eilandenketen en Groenland door. Lemmingen hebben niet langer de mogelijkheid om zich te verplaatsen en de populaties van de verschillende geografische gebieden vermengen zich niet meer, met het risico dat deze populaties uitsterven. Bovendien komen in Hudson Bay in Canada en op het Yamal-schiereiland in Siberië andere soorten knaagdieren van dezelfde familie naar boven en concurreren met hen. Zoals we echter eerder hebben gezien, zijn lemmingen sleuteldieren in het bestaan ​​van arctische en polaire ecosystemen. De blijvende vermindering van hun populaties, afgezien van de hierboven genoemde fluctuaties, zou een blijvende impact kunnen hebben op hun roofdieren.

Ten slotte verhogen de waargenomen klimaatveranderingen de frequentie van regen- en dooi-hervriesperioden in bepaalde regio’s van het Noordpoolgebied. Studies hebben aangetoond dat de resulterende sneeuwtextuur ervoor zorgt dat lemmingen een groot deel van het jaar meer energie verbruiken om te bewegen. Ze besteden ook meer tijd aan het graven van hun nesten en gangen, en gaan hun tanden gebruiken om de verharde sneeuw los te breken, zoals ze gewend waren om met hun voeten te graven.