Lederschildpad, de grootste zeeschildpad

Door meer dan 100 miljoen jaar evolutie samen te brengen, leeft de lederschildpad in alle oceanen van de planeet. Als het vrouwtje zich op het droge waagt om eieren te leggen, zet het mannetje daar nooit zijn pootjes! Volledig beeld van de grootste van alle schildpadden ter wereld, maar die helaas in gevaar is.

Lederschildpad identiteitskaart

lederschildpad (Dermochelys coriacea) ook wel lederschildpad genoemd, behoort tot de klasse van reptielen en de familie dermochelyidae waarvan hij het laatste lid is. De soort heeft wereldwijd zeven subpopulaties. Het dier meet 150 tot 200 cm (volgens de ronding van het schild) en weegt 400 tot 700 kg. Mannetjes onderscheiden zich van vrouwtjes door een langere staart.

Lederschildpad: een uniek schild

Het dier ontleent zijn naam aan de vorm van zijn schild, die doet denken aan een luit, het geplukte snaarinstrument dat eruitziet als een grote ronde gitaar. Zijn pantser van ongeveer 4 cm dik heeft 7 longitudinale kielen (golvende toppen) en wordt verlengd door een supracaudale uitloper die de staart beschermt. De schaal, enigszins flexibel en verstoken van schubben, wordt van het lichaam gescheiden door een vetlaag. Dit vezelige en vettige bindweefsel bestaat uit een mozaïek van in elkaar grijpende stervormige gehoorbeentjes (osteodermen). De lederschildpad kan zijn kop niet in zijn schild terugtrekken, waardoor hij kwetsbaar is voor roofdieren zoals haaien.

Een schildpad met een harde huid

Bij lederschildpadden doet het gladde uiterlijk van de huid denken aan leer. De opperhuid heeft een blauwzwarte tint onderbroken door witte, crèmekleurige of roze vlekken van onregelmatige grootte en vorm. Het ventrale deel (plastron) is witachtig, zelfs lichtroze. De massieve kop, gewapend met een scherpe driehoekige snavel, heeft op het bovenste gedeelte een roze vlek die specifiek is voor elk individu. Zijn lange vinnen (zwemmen peddels of roeispanen) zijn verstoken van klauwen, een zeldzame gebeurtenis voor een zeeschildpad. Meerdere aanpassingen, zoals een laag metabolisme en het vermogen om de bloedcirculatie te reguleren, helpen het om koud water te weerstaan. Dit fenomeen, gigantothermie genaamd, stelt grote dieren in staat hun lichaamstemperatuur in hun omgeving op peil te houden.

De lederschildpad, een geweldige reiziger

De lederschildpad komt voor in alle oceanen van de wereld, op breedtegraden van meer dan 60° noorderbreedte, dat wil zeggen tot aan de poolcirkel. Het bezoekt tropische, gematigde en boreale wateren, dat wil zeggen de meest noordelijke delen van de Atlantische Oceaan, de Stille Oceaan en de Indische Oceaan. Het reptiel komt ook voor in de Rode Zee, de Middellandse Zee en de Noordzee. Deze grote trekvogel kan duizenden kilometers afleggen om te nestelen in tropische wateren en zich te voeden in koudere wateren, waar voedsel overvloediger is. Het vrouwtje bezoekt het vasteland alleen om haar eieren in het zand te leggen. De grootste broedgebieden bevinden zich in het Caribisch gebied en aan de westkust van Afrika en in mindere mate op de stranden van de oost- en westkust van de Stille Oceaan.

Tedere prooi voor lederschildpadden

De lederschildpad voedt zich bijna uitsluitend met kwallen die hij op een diepte van meer dan 1000 meter kan halen. Om zijn menu compleet te maken, eet hij soms verschillende vissoorten, zoals salpen, weekdieren, inktvissen, schaaldieren, zee-egels of sponzen. Af en toe heeft ze geen minachting voor het slikken van planten zoals zeewier en zeegras. Zonder tanden gebruikt hij zijn scherpe snavel om zijn prooi te versnipperen, die hij mals kiest omdat hij geen schelpen en andere vaste elementen kan verpletteren. Tijdens zijn jachtactiviteiten kan het reptiel tot 200 liter water opnemen. De aanzienlijke hoeveelheid ingenomen zeezout zou gevaarlijk zijn als het dier het niet zou kunnen evacueren. De natuur heeft het goed gedaan, de lederschildpad heeft traanklieren die de uitscheiding van overtollig zeezout door de ogen mogelijk maken.

Zandnest van lederschildpadden

Omdat de soort vrij solitair is, vormen paren zich alleen om op zee te paren.Kort voor het paarseizoen verlaten de mannetjes de broedgebieden en paren met verschillende partners. Als de coïtus voorbij is, gaat het vrouwtje meteen op zoek naar een nestplaats. Tijdens grote legbijeenkomsten op de grond negeren de vrouwtjes elkaar volledig, maar als de ene onderweg toevallig de andere tegen het lijf loopt, zal de reactie onmiddellijk zijn door middel van een gewelddadige trap. Op het strand graaft de toekomstige moeder een nest van ongeveer 80 cm diep, bestaande uit een put en een broedkamer.

Nachtelijk uitkomen voor lederschildpadden

Het is in haar zanderige nest dat het vrouwtje 60 tot 150 eieren loslaat die zich opstapelen in de broedkamer en het onderste deel van de put. Wanneer het leggen van eieren is voltooid, bedekt het het gat en veegt het nestgebied schoon met zijn grote poten, draaiend op zijn lichaam. Het ritueel heeft tot doel een grote cirkel van 3 m in diameter van opgestuwd zand te tekenen, waardoor de precieze locatie van het nest onzichtbaar wordt. Zodra haar missie is voltooid, laat de moeder haar kroost in de steek om zich bij de oceaan aan te sluiten. Bij lederschildpadden wordt het geslacht van baby’s bepaald door de temperatuur van het ei: een mannetje onder de 29°C en een vrouwtje boven de 30°C. Het uitkomen – vaak ’s nachts – vindt plaats ongeveer 2 maanden na het leggen van de eieren. Vanaf de geboorte gaan baby’s instinctief naar de schittering van de zee om hun leven te beginnen.

De zeer bedreigde lederschildpad

Als volwassene kent de lederschildpad weinig natuurlijke vijanden. Vooral wanneer de jongen het nest verlaten om de zee te bereiken, zijn ze het meest kwetsbaar voor vogels, kaaimannen, krabben en vleesetende zoogdieren. Eenmaal onder water vallen de jongen ten prooi aan onder andere octopussen en haaien. De belangrijkste oorzaak van de achteruitgang van het reptiel is van menselijke oorsprong: dood door verdrinking in kieuwnetten, waterverontreiniging (inslikken van plastic materialen, koolwaterstoffen), aantasting van de kusten (leggebieden) of het verzamelen van eieren door de inboorlingen. Op het niveau van zijn wereldwijde verspreiding is de lederschildpad geclassificeerd als kwetsbaar op de rode lijst van de Internationale Unie voor het behoud van de natuur (IUCN), maar op lokaal niveau (bijvoorbeeld de Stille Oceaan) worden bepaalde populaties geacht gevaar te lopen. uitsterven. De lederschildpad, waarvan de wereldbevolking wordt geschat op 100.000 individuen, kan meer dan 50 jaar oud worden.