Korea-eekhoorn, voorheen NAC, mag nu niet meer worden verkocht

In tegenstelling tot de andere soorten die deel uitmaken van de Sciuridae-familie, die in september 2010 verboden waren voor verkoop, had de Siberische eekhoorn, ook wel de Koreaanse eekhoorn genoemd, bijna zes jaar uitstel gehad. Sinds juli 2016 geldt het verbod echter ook voor hem: het is verboden individuen van deze soort te verwerven, te houden, te verkopen of te kweken, en dit in heel Europa.

Wie is de Koreaanse eekhoorn?

Het is een kleine eekhoorn uit Korea, vandaar de lokale naam. Met een lengte van ongeveer 15 cm, plus een staart van 10 tot 12 cm en een volwassen gewicht van ongeveer 100 g, is hij te herkennen aan de vijf strepen die op een symmetrische manier in bruinzwarte kleur zijn verdeeld en die zijn licht okergrijze rug over de lengte markeren.

Vrouwtjes krijgen tussen de 1 en 2 nesten per jaar, elk bestaande uit tussen de 3 en 4 jongen. Hij overwintert van oktober tot maart. Het is een vegetariër met een allesetende neiging, die voornamelijk zaden, gedroogde vruchten en boomknoppen consumeert, aangevuld met paddenstoelen, bessen en bloemen. Het kan ook af en toe geleedpotigen, Insecten, weekdieren, Amfibieën en reptielen eten.

Populair als nieuw huisdier (NAC) uit de jaren zestig, raakte het geleidelijk uit de mode, vooral omdat het dier slecht gezelschap bleek te zijn, er niet van hield om vastgehouden te worden en gemakkelijk en pijnlijk bijt. Het dier is kwetsbaar van gestalte, zijn botten breken gemakkelijk, zijn hart kan bij jonge individuen bijna 300 slagen per minuut slaan en het sterft gemakkelijk door stress.

In de steek gelaten door hun eigenaars, moe van zijn hoge activiteitsniveau, zijn schrille kreten en de moeilijkheid om hem te temmen, hebben eekhoorns zich ontwikkeld in gebieden die gunstig zijn voor hun ontwikkeling. Een tijd waarvan wordt vermoed dat hij concurreert met de rode eekhoorn, dit is niet bevestigd voor zover het een andere ecologische niche uitbuit dan die van de laatste.

Van de 25 populaties die in Europa worden vermeld, zijn er 11 aanwezig in Frankrijk. Hij komt daar meer voor in gebieden waar hij in de herfst eikels kan vinden. Er zijn daar nogal wat roofdieren: de huiskat, de buizerd en de Europese wezel. Maar zij alleen zijn niet in staat om populaties te beperken.

Waarom de eekhoorn uit Korea verbannen?

Sinds 13 juli 2016 wordt de Koreaanse eekhoorn beschouwd als een invasieve uitheemse soort (IAS), die op Europees niveau zorgwekkend is omdat is bewezen dat hij een reëel gevaar vormt voor de menselijke gezondheid.

Het herbergt drie bacteriën die verantwoordelijk zijn voor de ziekte van Lyme of borreliose (Borrellia afzelli, burgdorferi en garinii), terwijl lokale soorten bosknaagdieren en vogels er maar één herbergen. En studies hebben aangetoond dat de infectie van de eekhoornpopulatie in Korea tussen de 35 en 75 procent ligt, afhankelijk van het jaar.

Het is daarom meer dan nodig geworden om op te treden om de introductie ervan te beperken en de reeds op het grondgebied aanwezige populaties te beheren. Het werd uiteindelijk verboden voor verkoop in dierenwinkels en op internet omdat de reeds ondernomen inspanningen om de situatie in bedwang te houden, teniet werden gedaan door herintroducties als gevolg van verlatenheid of ontsnappingen van boerderijen.

Deze soort heeft onmiskenbaar een lichaamsbouw die in staat is om liefhebbers van kleine harige dieren te verleiden – fijne, enigszins langwerpige snuit, grote zwarte ogen, middelgrote oren en staart bedekt met zeer zacht uitziend haar – desondanks heeft deze soort bewezen een effectieve drager van de ziekte van Lyme. Omdat de eekhoorn bedekt is met teken, kan een enkel individu er meer dan 500 dragen. En meer dan één op de twee Koreaanse eekhoorns is drager van de ziekte.

Nadenkend over de interventiemogelijkheden, beoordeelden de wetenschappers de perceptie van de soort door bosgebruikers. In 2007 werd een enquête gehouden in Ile-de-France. Daaruit bleek dat parkbeheerders en -agenten een nogal negatief beeld hadden van de soort, wat hielp om het idee van radicale beheerinterventie te accepteren. Wandelaars kwamen verrassend genoeg niet zo positief uit ten gunste van de Koreaanse eekhoorn als gezond verstand zou hebben gesuggereerd. Ze gaven inderdaad de voorkeur aan de rode eekhoorn en accepteerden gemakkelijk het idee van een radicale controle van de soort, zodra deze invasief bleek te zijn. Ten slotte waren alleen eekhoorneigenaren in Korea tegen elke uitroeiingsinterventie, zelfs als het dier een gevaar voor de volksgezondheid vormde, en riepen op tot beperking van mogelijke operaties om te vangen gevolgd door sterilisatie. Omdat de populaties in bepaalde bossen van Ile-de-France echter meer dan 10.000 individuen konden vertegenwoordigen, bleken dergelijke acties, zeker zachtaardiger, ineffectief en te duur.

Een operatie om de Koreaanse eekhoorn uit te roeien die in 2018 in de stad Echirolles (Isère) werd georganiseerd, toonde aan hoe moeilijk het is om reeds geïnstalleerde populaties uit te roeien en benadrukte de noodzaak om zo snel mogelijk te handelen na de identificatie van een nieuwe aanwezigheid van het dier.

De Koreaanse eekhoorn past zich echter niet overal aan, zoals blijkt uit de evolutie van een populatie die in 1969 per ongeluk werd geïntroduceerd in de Jardin des Plantes in Parijs. De oorspronkelijke 400 dieren gingen uiteindelijk achteruit en verdwenen in 1977.

ziekte van Lyme

De ziekte van Lyme wordt overgedragen door de beet van een geïnfecteerde teek. Beten kunnen voorkomen tijdens een wandeling in het bos, in een weiland of in een tuin, openbaar of privé.

Deze ziekte is niet altijd symptomatisch. De evolutie is over het algemeen gunstig op voorwaarde dat de ziekte vroeg wordt gediagnosticeerd en behandeld. Over het algemeen wordt een antibioticakuur van twee weken aanbevolen. Zonder behandeling kunnen gedurende lange tijd gewrichts-, neurologische of huidaandoeningen ontstaan.

De beste preventie tegen deze ziekte is:

• om lange kleding aan te trekken die armen en benen bedekt voor een natuuractiviteit,
• om het lichaam na de activiteit zorgvuldig te inspecteren, met bijzondere aandacht voor de oksels, de plooien van de ellebogen en knieën.

Als er een teek op het lichaam aanwezig is, moet deze worden verwijderd met een tekenverwijderaar, het enige instrument dat in staat is om het hele insect te verwijderen zonder zijn kop te breken.

Het gebeten gebied moet dan een maand lang worden gecontroleerd. Als er een rode, ronde tandplak ontstaat uit het gebeten gebied, is het essentieel om onmiddellijk een arts te raadplegen. Griepachtige symptomen in de zomer zijn ook nooit een goed teken en zouden u moeten raadplegen.