Het stekelvarken, een knaagdier dat bijt

Het is moeilijk te geloven dat het stekelvarken, met de langste stekels van alle landdieren, een neef is van de muis. En toch maakt het zoogdier ook deel uit van de knaagdieren. Close-up van een netelige soort om te nemen… met een pincet!

Porcupine identiteitskaart

Het stekelvarken is aanwezig op de meeste continenten en behoort tot de orde Rodentians (knaagdieren) en is verdeeld in 2 families:

• Hystricidae, zoals het gewone stekelvarken (Histrix cristata), woon in de Oude Wereld (Afrika, Azië, Europa);
• Erethizontidae, zoals het Amerikaanse stekelvarken (Erethizon dorsata), bezetten de Nieuwe Wereld (Amerika).

Beschrijving van stekelvarken

Hystricinae hebben een massief lichaam, een brede kop, een afgeplatte snuit, kleine ogen, ronde oren bedekt met haar en een krachtige kaak met grote snijtanden. Hun korte, gebogen poten hebben lange, gebogen klauwen. Hun rug, stuit en flanken zijn gekleed in stekels met zwarte en witachtige banden, waarvan de lengte 50 cm kan bereiken. De punten op de staart zijn aan hun uiteinde versierd met holle capsules (bellen genoemd) die kunnen rinkelen in geval van gevaar. De snuit, poten en buik van het stekelvarken zijn verstoken van stekels. Stekelvarkens uit de Oude Wereld zijn 60 tot 80 cm lang (zonder staart) en wegen tussen de 10 en 25 kg.

Porcupine-verdedigingsstrategie

Een stekelvarken heeft tot wel 30.000 scherpe stekels. De buik, alleen bedekt met stijve haren, is het zwakke punt van het dier tijdens een aanval. De verdedigingsstrategie van het knaagdier berust in de eerste plaats op een afschrikkend effect met de erectie van de manen op de bovenkant van de schedel. Als de indringer aandringt, gromt het stekelvarken, krabt aan de grond, tinkelt met zijn staart en valt aan. Omdat zijn rug en stuit het meest scherp zijn, beweegt het dier naar achteren of zijwaarts, waarbij het zijn achterste presenteert en vervolgens zijn stekelige staart loslaat. De lange stekels, die gemakkelijk loskomen, dringen vervolgens door de huid van de tegenstander. De kleine haakjes die aan het uiteinde van de stekels zijn geplaatst, gaan open en gaan in het vlees tot het punt dat ze soms sepsis veroorzaken, een mogelijk dodelijke gegeneraliseerde infectie.

Verspreiding en leefgebied van het stekelvarken

Het stekelvarken uit de Oude Wereld is in wezen terrestrisch en leeft in de bossen, steppen en woestijnen van Afrika en Azië, evenals in Zuid-Italië, waar het door de Romeinen werd geïntroduceerd. Het wordt ook gevonden in Albanië en Griekenland. Overdag zoekt het nachtdier zijn toevlucht in de enorme binnenkamer van een diep hol – verlaten of gegraven – uitgerust met een lange tunnel en meerdere uitgangen. Het is beschut tegen daglicht en roofdieren dat het bijziende knaagdier leeft in kleine familiegroepen van 6 tot 8 leden.

Stekelvarken dieet

Het stekelvarken is een vegetariër die zich voedt met bessen, wortels, bollen, knollen, bladeren, boomschors, knoppen, kleine takken, scheuten en rijpe vruchten die op de grond worden gevonden. In de buurt van een gecultiveerd veld kan hij ook aardappelen of maïs eten. Een voedingsgewoonte van zoogdieren bestaat uit het knagen aan de botten van dode dieren en het gewei van in de herfst gevallen herten, die het voorzien van de minerale zouten (calcium, natrium) die het nodig heeft. Zoals alle knaagdieren beantwoordt dit ritueel ook aan de behoefte om zijn continu groeiende tanden te slijpen.

Reproductie van het stekelvarken

Het vrouwelijke stekelvarken kan tot 3 nesten per jaar krijgen. Tijdens de verkering neemt ze het initiatief door het mannetje dat ze heeft uitgekozen te volgen. Dan staan ​​ze allebei op en gaan op hun achterpoten staan ​​om te knuffelen, elkaar te likken en samen te knikken. Deze amoureuze dans gaat gepaard met urinestralen. Als het vrouwtje klaar is om te paren, drukt ze haar stekels plat, draait ze haar staart om het mannetje binnen te laten en duwt ze hem weg onmiddellijk na de paring.

Geboorte van het stekelvarken

Na een draagtijd van 90 tot 110 dagen worden 1 tot 2 jongen geboren in een kamer omzoomd met gras en genesteld op de bodem van het familiehol. Stekelvarkens worden goed gevormd geboren, met hun ogen open en bedekt met zachte stekels die binnen 3 dagen na de bevalling hard worden en rechtop gaan staan. Pasgeborenen kunnen na 7-10 dagen een steviger dieet volgen, maar blijven 4-5 maanden zuigen. Opgegroeid in kolonies, zijn de jongen het onderwerp van aandachtige zorg door alle volwassenen, inclusief de vader die let op de mogelijke verschijning van roofdieren. Jongeren kunnen zich voortplanten als ze 2 tot 3 jaar oud zijn.

Status van de stekelvarkenspopulatie

Het stekelvarken is door de International Union for Conservation of Nature (IUCN) geclassificeerd als “Minste zorg” en wordt niet beschouwd als een bedreigde diersoort. Dit vrij veel voorkomende dier in zijn verspreidingsgebied kan tot 15 jaar oud worden. Onder zijn roofdieren, die variëren naargelang zijn verspreiding, kunnen we de bergleeuw, de luipaard, de hyena, de coyote, de poema, de bobcat, de vos, de wolf of zelfs de beer noemen. Aan het einde van een netelig gevecht is de winnaar niet altijd wie je denkt. In Afrika komt het regelmatig voor dat jonge, onervaren leeuwen door verwondingen de strijd moeten opgeven. De oudsten worden zelden getroffen omdat ze de wijsheid hebben om te capituleren voordat ze aan de paal worden gehangen! Het verdedigingswapen van het knaagdier heeft duidelijk bijgedragen aan het redden van de bevolking van het gevaar van uitsterven.