Hagedissen: Wie Zijn Ze? Hoeveel Soorten?

De hagedissen die men kan tegenkomen, wekken vaak sympathie en verbazing op. Razendsnel, in staat om vooruitgang te boeken op verticale oppervlakken, de meest nieuwsgierigen willen ongetwijfeld meer weten. Het doel van dit artikel is om hen weinig bekende aspecten bij te brengen.

De hagedissenfamilie

Er wordt aangenomen dat de voorouders van hagedissen verschenen in het Carboon, een tijdperk dat zich uitstrekt van -359 tot -299 miljoen jaar geleden. Dan is de geschiedenis van de hagedissen onzeker. Wetenschappers missen materiaal omdat hagedissen slecht verstarren. De collectie van een amateur-natuuronderzoeker die vrij recent aan het American Museum of Natural History is geschonken, bevat echter de overblijfselen van hagedissen die zijn bewaard in stukken barnsteen uit Birmese mijnen. Schubben, klauwen en zachte weefsels zijn dus tot ons gekomen. Dit materiaal is gedateerd op ongeveer 100 miljoen jaar. Onder hen zijn de oudste overblijfselen van een kameleon. De kennis over hagedissen zal de komende jaren dus duidelijker worden.

Hagedissen zijn kleine reptielen. Hun gemeenschappelijke kenmerken zijn als volgt:

Vier benen,
Oren met een zichtbaar trommelvlies zonder uitwendige gehoorgang,
Een lichaam bedekt met schubben,
De vernieuwing van de huid door vervelling.

Niet alle hagedissen hebben het vermogen om vrijwillig hun staart te verliezen wanneer ze worden aangevallen. Evenzo hebben slechts enkele hagedissen beweegbare oogleden. Een voorbeeld zijn gekko’s, die deel uitmaken van de hagedissenfamilie maar geen van deze laatste twee kenmerken bezitten.

Wereldwijd zijn er meer dan 3.000 soorten hagedissen geïdentificeerd. Sommige bronnen gaan tot 4450. Gezien de verscheidenheid aan omgevingen en soorten is het moeilijk om algemeenheden te noemen. Hoewel de meeste hagedissen carnivoren zijn met insectenetende neigingen, consumeren de grotere soorten ook andere kleine reptielen, evenals zoogdieren. Sommige soorten eten fruit en andere planten, zoals leguanen.

Lees verder: Herten, herten, zwijnen... Wat heb je aan het bos?

Wat de voortplanting betreft, is de overgrote meerderheid van de hagedissen ovipaar (vrouwtjes leggen eieren). Maar er zijn ook ovoviviparous soorten (de eieren broeden uit in de buik van het vrouwtje dat dan volledig gevormde jongen baart). Bijna alle soorten laten eieren of jongen achter, die dus autonoom zijn bij de geboorte, maar kwetsbaar blijven.

Wanneer ze in gebieden met een gematigd klimaat leven, overwinteren hagedissen.

Franse hagedissen

Europa heeft honderd soorten hagedissen. In Frankrijk zijn de aanwezige hagedissen onderverdeeld in 21 soorten. Menselijke activiteiten hebben een negatieve invloed op populaties, met algemene onverschilligheid omdat deze dieren, als ze niet schadelijk zijn, ook geen bijzonder economisch belang hebben.

De meeste Franse soorten behoren tot de Lacertidae-familie. De muurhagedis (Podarcis muralis) is de meest voorkomende. Terwijl de anderen aanwezig zijn in Zuid-Frankrijk, waarvan de meerderheid in het Middellandse-Zeegebied, wordt deze hagedis gevonden in Bretagne en, ook al is hij daar zeldzamer, in de Champagne en Normandië. De meest noordelijke soort is Zootoca vivipara die wordt gevonden in de vlakte in het oosten en noorden van Frankrijk, evenals het centrum en het westen, ten noorden van de Loire. De hagedis van de stronken (Lacerta agilis) is ook aanwezig in Oost-Frankrijk, van de Ardennen tot de Alpen en het Centraal Massief, maar afwezig in West- en Zuid-Frankrijk.

Om ze te observeren, is het het beste om hun voorkeuren te kennen op het gebied van leefgebied zoals hoogte, vochtigheid, temperatuur en blootstelling aan de zon, maar ook concurrentie met andere soorten. De zomer is niet per se het beste seizoen om ze te ontmoeten. Geef de voorkeur aan de lente, van maart tot juni, wanneer ze actiever zijn omdat ze zich voortplanten. Mannetjes maken vrouwtjes het hof en pronken meer om hun territorium af te bakenen. Zwangere vrouwtjes jagen intensief en koesteren zich lange tijd in de zon. In Frankrijk is het vangen van de meeste inheemse reptielensoorten verboden. Onthoud ook elke vangst.

hagedissen bestuderen

Als je een passie hebt voor hagedissen, kun je misschien herpetoloog (of herpetoloog) worden. Deze term verwijst naar een specialist in Amfibieën en reptielen. Deze wetenschapper bestudeert hun anatomie, hun leefomgeving en hun gedrag. Het werk kan de professional in het veld ertoe brengen om dieren in het wild te observeren of om dierenpopulaties en de evolutie van natuurlijke habitats te inventariseren en te volgen. Een herpetoloog draagt bij aan het verduidelijken van de classificatie van soorten (en we hebben gezien dat er werk was met betrekking tot hagedissen).

Lees verder: De hermelijn, een kleine carnivoor die ooit bekend stond om zijn vacht

Herpetologie is geen discipline die wordt onderwezen in universitaire cursussen. Passie is ook een belangrijke sleutel om dit werk te doen. Je zult de grote familie van reptielen als geheel moeten leren kennen, evenals die van amfibieën, en je daarna specialiseren. Geduld is een essentiële eigenschap omdat het werk van deze onderzoekers zich vaak over een lange periode uitstrekt. De herpetoloog is bovenal een natuuronderzoeker. Een diploma in ecologie of populatiebiologie zijn goede instappunten. Er is ook een Master Biology of Organisms and Ecology die hiertoe kan leiden.

Het Office national des Forêts beschikt over een netwerk van specialisten in herpetologie. De observaties van deze professionals leidden tot de opname van een terugkeer van de Ocellated Lizard naar de duinen van Frankrijk, waaruit hij in de jaren 1980 was verdwenen. was geen geïsoleerd individu, maar werd geassocieerd met een grotere populatie. Het duurde vier maanden om het bestaan van twee vrouwtjes te ontdekken, een mannetje en een jonge hagedis. Zijn verdwijning in de duinomgeving werd verklaard door de afname van wilde konijnenpopulaties (met name door de toename van zwerfhonden) wiens hol het als schuilplaats gebruikte.