Gewone vinvis, een walvisachtige van ongeveer 20 meter lang

De gewone vinvis is na de blauwe vinvis het op een na grootste levende dier op aarde. Met zijn gemiddelde lengte van 20 meter heeft hij veel te fascineren. De naam “rorqual” is een woord dat bestaat uit twee Zweedse termen “roer” en “qval” waarvan de combinatie “pijpwalvis” betekent, de pijpen die verwijzen naar de groeven die de bodem van het dier markeren. Wij nodigen u uit om deze walvisachtige te ontdekken die voorkomt in alle zeeën van de wereld, van de tropen tot de poolcirkel.

Hoe ziet de vinvis eruit (Balaenoptera physalus)?

De gewone vinvis is herkenbaar aan de slanke vorm van zijn lichaam en de asymmetrische kleurverdeling ter hoogte van de kop. Van bovenaf gezien is de rechterkant van het hoofd lichter terwijl de linkerkant donker is. De buik en de onderkant van de borstvinnen zijn wit.

De vinvis heeft:

• Een rugvin die 2 tot 3% van de totale lengte van het dier vertegenwoordigt, d.w.z. gemiddeld tussen 45 en 60 cm, en die zich op driekwart van de rug bevindt, dicht bij de staartvin,
• Een staartvin die ongeveer 21% van de totale lengte van het dier meet, oftewel 4 tot 5 meter. Het is ook tweekleurig, de dorsale zijde is donkergrijs, terwijl de ventrale zijde witachtig is,
• En borstvinnen die 11 tot 12% van de totale lengte van het dier vertegenwoordigen.

De gemiddelde grootte van een volwassen gewone vinvis is ongeveer 20 meter, maar hij varieert eigenlijk afhankelijk van waar hij leeft: hij kan 27 meter bereiken in Antarctica en 24 meter in het Noordpoolgebied. Bovendien zijn vrouwtjes groter dan mannetjes.

De gewone vinvis ademt elke 30 seconden tot een minuut uit, meerdere keren achter elkaar, elke keer dat hij naar de oppervlakte komt, de waterstraal die uit de dorsale opening wordt uitgestoten, meet 5 tot 6 meter. Het dier kan ook tot 20 minuten onder water blijven en een maximale diepte van 500 meter bereiken.

Het staat bekend als de snelste van de grote walvissen, vandaar de bijnaam “greyhound of the seas”. Op het hoogtepunt kan hij inderdaad 48 km/u bereiken, maar over korte afstanden, met een gemiddelde van 6 tot 10 km/u, vooral tijdens de trek. Dit dier kan ook boven het wateroppervlak springen door zijn hele lichaam uit te steken.

Voeren en broeden in twee verschillende ruimtes

De gewone vinvis is een oceanische soort die over het algemeen in diep water leeft. Maar individuen kunnen ook de kusten van bepaalde regio’s bezoeken, zoals de Azoren, Corsica of de Golf van St. Lawrence om zich te voeden. Hij zoekt naar voedsel tussen de 100 en 200 meter diep.

Gewone vinvissen trekken naar koude zeeën om voedsel in overvloed te vinden, dat wil zeggen om zwermen krill door te slikken. Deze walvisachtigen hebben elk jaar enorme voedingsbehoeften terwijl ze zich voorbereiden om naar warmere zeeën te migreren om te broeden en te baren. De migratie duurt lange maanden waarin de dieren vasten. Ook moeten ze eerst vetreserves opbouwen waarmee ze kunnen volhouden. Laten we echter voorzichtig zijn met dit schema. Wetenschappers weten nog lang niet alles over deze walvisachtigen en het algemene migratiepatroon is nog niet goed begrepen. Er is waargenomen dat sommige walvissen tijdens de zomermaanden blijven eten in koelere diepe wateren zonder te migreren.

Hoe voedt de vinvis zich?

De morfologie van de gewone vinvis is natuurlijk aangepast aan zijn dieet. Taal speelt een bijzondere rol. Het is minder gespierd dan dat van andere zoogdieren, maar elastischer. Wanneer de Rorqual zijn mond opent bij het naderen van een school krill, wordt de tong naar de achterkant van de mond geduwd en draait zich om, zoals men doet met een plastic handschoen. Dit vormt een zak die het water bevat. De druk is zodanig dat de mond ook opzwelt ter hoogte van de ventrale groeven die uitzetten. Dit wordt mogelijk gemaakt door zenuwen die in lengte kunnen verdubbelen zonder te breken. Met deze functie kan een walvis tot 90 ton water verzwelgen, wanneer het dier ongeveer 70 weegt.

Waterfiltratie vindt plaats bij de balein, wanneer het water snel uit de mond wordt geduwd. Baleen is specifiek voor elke soort. Gehecht aan de bovenkaak, zijn ze tussen de 300 en 400, bestaan ​​voornamelijk uit keratine en groeien continu.

Het achtergehouden voedsel – vis zoals haring, ansjovis, sardines en lodde, en zoöplanktonische schaaldieren – wordt vervolgens overgebracht naar de slokdarm volgens een mechanisme dat wetenschappers nog steeds slecht begrijpen. Het zojuist beschreven proces duurt ongeveer 6 seconden. Het wordt vaak genoeg herhaald (ongeveer 70) om met succes tot 2.000 kg voedsel per dag door te slikken. In de Middellandse Zee voeden vinvissen zich over het algemeen ’s nachts.

Reproductie van vinvissen

Mannetjes zijn geslachtsrijp tussen 6 en 7 jaar oud, vrouwtjes tussen 6 en 12 jaar oud. Dit komt overeen met een lengte tussen de 18 en 19 meter. Seksuele volwassenheid wordt bereikt vóór fysieke volwassenheid, die pas tussen de 25 en 30 jaar is voltooid.

De draagtijd duurt ongeveer 11 maanden. Geboorten vinden plaats voor de Antarctische populatie tussen juni en juli en tussen december en januari voor de Arctische populaties. Een baby meet bij de geboorte ongeveer 6,5 meter voor 4 ton. Eenlinggeboorten zijn de norm, maar tweelinggeboorten zijn niet ongewoon en vertegenwoordigen ongeveer 1-2% van de geboorten. Borstvoeding duurt tussen de 6 en 7 maanden. Ondertussen wordt er elke dag 72 liter melk gedronken.

De moeder neemt meestal een pauze van 2 tot 3 jaar in acht voor de volgende geboorte. Rorquals worden geschat op meer dan 90 jaar oud.

Levensvormen geassocieerd met de gewone vinvis

Aan de buikzijde kunnen Rorquals gouden platen presenteren: dit zijn microscopisch kleine algen, diatomeeën genaamd, die vastzitten. Deze algen zijn bedekt met een dubbele omhulling van silica. Rorquals raken ze kwijt, maar verwerven er ook nieuwe tijdens hun migratie.

Op de flanken zijn ook kleine witte vlekjes te zien, wellicht sporen van hangende prikken. Rorquals kunnen last hebben van de aanwezigheid van andere parasieten, waarvan sommige de overleving van het dier kunnen bedreigen door zijn spijsverteringsstelsel aan te vallen.

Naast de gewone vinvis leven verschillende dieren, zoals de blauwe vinvis, (Balaenoptera-musculus), de dwergvinvis (Balaenoptera acutorostrata), de dolfijn, de beluga (Delphinapterus leucas) en vogels.

Menselijke activiteiten die vinvissen doden

Aanvaringen met schepen behoren tot de belangrijkste oorzaken van door de mens veroorzaakte sterfte van grote walvisachtigen. Het lijkt moeilijk te geloven als je bedenkt dat boten geluid maken en dat gewone vinvissen bekend staan ​​om hun goede gehoor. Ze zijn echter het meest kwetsbaar wanneer ze slapen of rusten aan de oppervlakte, maar ook wanneer ze eten, hun jongen zogen of zich voortplanten. Als ze worden verrast door een schip, hebben ze niet altijd tijd om de aanvaring te vermijden, zeker niet de jongsten.

Gewone vinvissen staan, net als andere grote walvisachtigen, aan het einde van de voedselketen. Ze gaan daarom zelf de verontreinigende stoffen opnemen die zijn opgehoopt door de dieren waarmee ze zich voeden. Plasticvervuiling treft hen, hetzij door directe inname van microplastic tijdens filtratie, hetzij indirect door inname van besmette prooien.

Het is nog vroeg om met zekerheid een trend te zeggen waar sommige wetenschappers bang voor zijn, maar gewone vinvissen kunnen worden bedreigd door de uitputting van krill, wat zou kunnen optreden door klimaatverandering.