Genetisch misbruik bij katten, een echt probleem! Uitleg!

Sinds de kat onze harten heeft veroverd, is hij, in tegenstelling tot de hond, lang ontsnapt aan de menselijke genetische selecties die hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van meer dan 400 erkende hondenrassen. Lange tijd heeft de kat zich op natuurlijke wijze voortgeplant zonder de hulp van mensen, waarbij hij profiteerde van een genetisch profiel, zo niet het meest gevarieerd, maar in ieder geval in staat om het welzijn en de gezondheid van zijn nakomelingen te garanderen. Waarom hebben we het tegenwoordig over genetisch misbruik als fokkers ervoor zorgen dat ze katten met uitzonderlijke kenmerken fokken?

Misschien eenvoudigweg omdat bepaalde fokpraktijken de nadruk leggen op fysieke en esthetische kenmerken, ten koste van de diergezondheid en het welzijn. De specificatie van bepaalde eigenschappen, zoals een afgeplatte snuit en gevouwen oren, heeft vaak andere onverwachte gevolgen voor deze uitzonderlijke katachtigen, waaronder een genetisch erfgoed dat niet voldoende divers is en het risico op de ontwikkeling van erfelijke ziekten en lichamelijk lijden voor de kat.

Een kunstmatige selectie die de diversiteit van het genetische erfgoed van onze katachtigen schaadt

Vrije voortplanting garandeert een rijk genetisch erfgoed

Het was ongeveer 10.000 jaar geleden, toen mensen de eerste landbouwpraktijken in de Vruchtbare Halve Maan ontwikkelden, dat Felis silvestris lybica dichter bij ons kwam. Overtollig voedsel en de aanwezigheid van knaagdieren maakten samenwonen en vervolgens de geleidelijke domesticatie van onze nobele katachtigen mogelijk. Gedurende deze periode bleef de genetische diversiteit van de gedomesticeerde kat hoog. Bovenal werd van de kat verwacht dat hij vervelende ratten en muizen verjaagde, en de eerste boeren probeerden zijn gedrag of uiterlijk niet naar wens aan te passen. In The Taming of the Cat – EveryCat Health Foundation, door Ottoni et al., blijkt uit hun onderzoek dat de gedomesticeerde kat genetisch zeer weinig verschilt van zijn wilde voorouders. Vrije voortplanting, zonder menselijke tussenkomst, garandeert de genetische diversiteit van de “fluwelen poten” en een betere weerstand tegen erfelijke pathologieën of andere gezondheidsproblemen die verband houden met hun genetische achtergrond.

Kunstmatige selectie ziet de opkomst van moderne katachtigen

In tegenstelling tot honden die, naast hun domesticatie, al heel vroeg een specialisatie van verwachte vaardigheden ervoeren, was de mens niet onmiddellijk geïnteresseerd in katten en in een verandering van hun uiterlijk. Pas aan het einde van de 19e eeuw ontstond bij kattenshows de wens om katten kunstmatig te selecteren om ze voor esthetische doeleinden te reproduceren. De afgeplatte snuit van de Perzische kat, de gevouwen oren van de Scottish Fold en de vacht met karakteristieke kleuren of markeringen zullen het uiterlijk van de kat veranderen, zelfs als dit betekent dat vader en dochter, moeder en zoon moeten worden gefokt om een ​​kitten te verkrijgen met de verwachte fysieke kenmerken. Er vindt dan ook een drastische selectie plaats om de beste fokkers te bepalen, waardoor hun aantal wordt beperkt en op zijn beurt de genetische diversiteit bij de kat wordt verminderd.

Tussen natuurlijke rassen en recente rassen is de genetische diversiteit niet hetzelfde

Natuurlijke kattenrassen zoals de Noorse zijn het resultaat van oude of natuurlijke domesticatie, waardoor ze een gevarieerder genetisch erfgoed hebben. Door te fokken in een open omgeving werd menging mogelijk, terwijl een deel van de esthetische kwaliteiten van het ras behouden bleef. Omgekeerd vertonen de meest recente rassen zoals de Sphynx een verminderde genetische diversiteit. De mens heeft zijn selectie feitelijk ontwikkeld om bepaalde fysieke eigenschappen te accentueren, waarbij hij soms gebruik maakt van inteelt om ervoor te zorgen dat specifieke genen behouden blijven. Gesloten fokkerij beperkt bijvoorbeeld de voortplanting tot een paar fokkers en wordt een bron van hoge inteelt en leidt tot het voorkomen van erfelijke ziekten bij een groot deel van de nakomelingen. Deze inteelt vermindert ook het vermogen van deze katachtigen om zich aan verschillende ziekten aan te passen of weerstand te bieden. Een kat met een stamboom is vaak gevoeliger voor bepaalde pathologieën dan onze straatkat.

Genetisch misbruik veroorzaakt door inteelt en de zoektocht naar het hypertype

Of het nu gaat om hondjes of katers, genetische selectie veroorzaakt door mensen kan talloze nadelen voor het dier met zich meebrengen:

• Inteelt als gevolg van een beperkt aantal fokdieren verhoogt de overdracht van recessieve genen die erfelijke ziekten dragen;
• Het verlies aan genetische variabiliteit vermindert het vermogen van de kat om verschillende omstandigheden te weerstaan;
• Verminderde vruchtbaarheid is gebruikelijk bij fokkers in gesloten fokkerij;
• Bij geboortes gaat het om nesten met weinig individuen en waarbij het risico op sterfte groter is.

Veel pathologieën zijn het gevolg van genetische selectie en inteelt tussen katachtigen:

• Polycystische nierziekte (PKD) bij Perzen;
• Osteochondrodysplasie in de Scottish Fold;
• Hypertrofische cardiomyopathie (CHM), die vooral voorkomt bij Maine Coon- en Ragdoll-katten.

De zoektocht naar het hypertype in de standaarden van een ras draagt ​​ook bij aan deze kruisingen tussen enkele fokkers om extreme esthetische kenmerken te verkrijgen. Schadelijk voor de gezondheid en het welzijn van het dier. Tegenwoordig worden er twee hypertypen onderscheiden door fokkers, dierenartsen en eigenaren die om hun dieren geven. Brachycefalie bij Perzen veroorzaakt chronische ademhalingsproblemen en frequente ooginfecties. Wanneer het gezicht van de kat te plat is, zal hij zelfs moeite hebben met hydrateren en eten. Door de gevouwen oren van de Scottish Fold kan het osteochondrodysplasie-gen tot expressie worden gebracht. Deze erfelijke ziekte tast het kraakbeen aan en veroorzaakt gewrichtspijn die constante veterinaire zorg vereist. Het leidt vaak tot verminderde mobiliteit van het dier, dat vervolgens in gewicht toeneemt en de perfecte kandidaat is voor het ontwikkelen van diabetes. Deze zoektocht naar het hypertype om puur esthetische redenen schaadt de levenskwaliteit van onze kleine metgezellen en beïnvloedt ook hun levensduur, omdat ze gemakkelijker chronische ziekten ontwikkelen.

Welke acties kunnen worden ondernomen om genetische mishandeling bij katten te verminderen?

Terwijl in Europa bepaalde landen, zoals België en Nederland, al wetgevende initiatieven hebben geïmplementeerd om het fokken van katachtigen te reguleren en het risico op genetisch misbruik te beperken, blijft Frankrijk achter. Onder de regelgevende maatregelen die in Europa worden voorgesteld, verbieden of reguleren bepaalde wetten de reproductie van rassen die misvormingen of gezondheidsproblemen met zich meebrengen die rechtstreeks verband houden met het hypertype. In België is het fokken en verkopen van Scottish Fold-katten sinds 2021 simpelweg verboden, terwijl in Nederland het fokken van kortsnuitige honden en katten aan strenge regels gebonden is. Dus als de Pers of de Bulldog een snuit heeft van minder dan een derde van de lengte van zijn hoofd, is het verboden ermee te fokken.

In Frankrijk heeft LOOF ethische praktijken geïmplementeerd met betrekking tot het fokken en voortplanten van katachtigen, om bepaalde misstanden die schadelijk zijn voor de gezondheid van dieren te voorkomen. Kwalificatieroosters voor fokkers, verplichte genetische gezondheidstests, verplichte training en het bewustzijn van fokkers over genetica beperken momenteel de praktijk van hypertypereproductie. Kattenclubs en veterinaire verenigingen spelen ook een actieve rol bij het vergroten van het bewustzijn onder fokkers en toekomstige eigenaren over reproductie met respect voor de gezondheid en het welzijn van dieren. Het benadrukken van de chronische gezondheidsproblemen van rassen die verband houden met hypertype en inteelt heeft tot doel de druk te verminderen die fokkers ervaren om dieren met overdreven esthetische kenmerken te produceren en het enthousiasme van het publiek voor deze buitengewone katten te beperken.

Om de genetische mishandeling van kattenrassen te beperken, is het van cruciaal belang om de genetische diversiteit te bevorderen door fokdieren van verschillende lijnen te gebruiken of door kruisingen tussen rassen door te voeren om de genetische veerkracht van het dier te vergroten. Ruim vóór de esthetiek moet ethisch fokken zich richten op de gezondheid van de kittens die het voortbrengt, in plaats van op hun uiterlijk. Ons gedrag kan een positieve rol spelen: als we gezonde individuen kiezen in plaats van een verbrijzelde snuit of gevouwen oren, geven we de fokker de kans om gezonde en even aantrekkelijke katten te produceren.

Zoals u zult hebben begrepen, is genetisch misbruik bij katten het gevolg van fokpraktijken waarbij vooral esthetische criteria voorop staan. Onze huisdieren zijn meer dan een modieus bord of folie: ze zijn levende wezens met emoties. Hen respecteren en liefhebben betekent ook dat je accepteert dat hun uiterlijk hun welzijn en gezondheid niet verdringt.

Door Magali Laguillaumie – Gepubliceerd op 20/10/2024