Europese bizon, wie is het? Leeft hij nog in het wild?

De laatste wilde Europese bizons werden in de jaren twintig in Polen gedood. Door het kweken van exemplaren die in gevangenschap werden gehouden, werd de soort gereduitsterven. Na een lang herintroductieprogramma bezetten een paar duizend mensen nu hun regio van herkomst, in het midden en oosten van het Europese continent. Als de instandhoudingsmaatregelen hun vruchten hebben afgeworpen, zal de overleving van de runderen is echter niet verzekerd.

Wie is de Europese wisent?

Momenteel, 2 soorten van het geslacht Bison leeft nog steeds op aarde: de Europese wisent (Bizon bonasus) en de Amerikaanse bizon (Bizon bizon). Bij de Europese bizons is 3 ondersoorten zijn beschreven (wat het bestaan ​​van andere onbekende niet uitsluit):

• De Europese bizon (Bizon bonasus bonasus) werd opnieuw geïntroduceerd in het midden en oosten van het Europese continent;
• De Kaukasische bizon (Bizon bonasus caucasicus), een nu uitgestorven ondersoort;
• De Hongaarse bizon (Bizon bonasus hungarorum) een eveneens uitgestorven ondersoort, afkomstig uit de Karpaten en Transsylvanië.

Hoe ziet de Europese wisent eruit?

De Europese wisent wordt gekenmerkt door een corpulent en robuust silhouet. Het heeft een hoog hoofd, een brede halslijn en een buil van spier- en vetweefsel tussen zijn krachtige schouders. De met lange haren versierde fleece heeft in de winter een donkerbruine tot zwarte kleur en wordt in de zomer lichter. Onder de nek geeft een dikke band wollige vacht het dier een soort baard. De Europese wisent vertoont indrukwekkende afmetingen, waardoor hij het beste tot zijn recht komt groot landzoogdier van het continent. Mannetjes kunnen tot 3 m lang worden, 2 m schofthoogte en wegen 1 ton. Vrouwtjes zijn kleiner en wegen tussen 350 en 600 kg. Hoewel beide geslachten hoorns hebben, zijn die van mannen over het algemeen massiever en gebogen. De levensverwachting van de Europese bizon is 15 jaar in het wild, en maximaal 20 jaar in gevangenschap.

Europese wisent: waar leeft hij en wat eet hij?

Hier leven de grootste populaties Europese wisenten Polen, Rusland, Wit-Rusland, Oekraïne en in de Baltische landen zoals Litouwen en Letland. In het wild bezoekt dit grote rund voornamelijk dichte loofbossen en open plekken. Zijn natuurlijke habitat onderscheidt hem van de Noord-Amerikaanse bizon, waar uitsluitend een dier van is wei. Het dieet van de Europese wisent omvat grassen, jonge scheuten van bomen en struiken, kruidachtige planten, kleine takken, schors, bladeren, eikels, korstmossen, schimmels van meer dan 250 plantensoorten. Het herbivore zoogdier kan tot 25 kg aan voedsel per dag. Over het algemeen is hij vroeg in de ochtend en laat in de middag actief en gebruikt hij de rest van de dag om uit te rusten en te herkauwen.

Wat is de levensstijl van de Europese wisent?

De Europese wisent is een sociaal dier en gezellig die leeft in kuddes van 10 tot 30 individuen, geleid door een ouder vrouwtje en samengesteld uit bizons en kalveren. Buiten het broedseizoen vormen mannetjes kleinere groepen, van ongeveer 2 tot 4 individuen. Tijdens de paartijd worden gemengde groepen opnieuw samengesteld. Waarnemingen hebben aangetoond dat beslissingen om te bewegen bij dit dier op een bepaalde manier worden genomen collectief. Ieder individu kan een vertrek naar een nieuwe bestemming initiëren door richting te geven met een beweging van het hoofd. De andere leden van de kudde hebben de vrijheid om te accepteren of te weigeren en wanneer een voldoende aantal bizons het voorstel met hetzelfde knikje hebben goedgekeurd, vertrekt de kudde. We merken echter op dat voorstellen vaak afkomstig zijn van zwangere of zogende vrouwen die grotere voedingsbehoeften hebben. Dit democratische proces zou een manier zijn om de samenhang
omdat een anarchistische organisatie bepaalde dieren zou aanmoedigen de groep te verlaten, waardoor hun voordelen, zoals bescherming tegen roofdieren, verloren zouden gaan.

Hoe planten Europese wisenten zich voort?

Tijdens de sleur strijden mannetjes om de aandacht van vrouwtjes. Ze zijn zeer agressief en er kunnen gewelddadige gevechten plaatsvinden. De paring vindt plaats in de late zomer en vroege herfst. Na 9 maanden zwangerschapIn het voorjaar baart de bizon één kalf, soms twee. Met een gewicht tussen de 15 en 35 kilo kan de pasgeborene na de geboorte zeer snel opstaan ​​en lopen. Na 2 maanden begint haar bult te groeien. De moeder zorgt voor hem, geeft hem borstvoeding en beschermt hem gedurende enkele maanden. Europese bizons bereiken hun seksuele volwassenheid rond de leeftijd van 2 jaar.

Europese wisent: waarom is hij bijna verdwenen?

Gezien zijn indrukwekkende omvang en agressiviteit kent het herbivore zoogdier slechts één roofdier: de grijze wolf. De andere bedreigingen die op hem drukken, komen van de mens. Terwijl de wisent in de prehistorie de Europese bossen overvloedig bevolkte, is zijn verspreidingsgebied aanzienlijk verminderd. Door de eeuwen heen, de uitbreiding van de landbouw transformeerde zijn leefgebied effectief in velden en weilanden. Tegelijkertijd is de intensieve jacht gedecimeerde kuddes Europese bizons in de 19e eeuw; de laatste wilde exemplaren werden in 1927 in Polen gedood. Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog overleefde het dier alleen in gevangenschap. In 2003 werd de Europese bizon door de Internationale Unie voor het behoud van de natuur (IUCN) geclassificeerd als een “kwetsbare” soort.

Hoe werd de Europese wisent gered?

Aan het eind van de jaren twintig, toen de wilde populaties Europese bizons waren uitgestorven, bleef er maar één alternatief over om het dier te redden: het fokken van individuen die in gevangenschap leefden. Daarom 2 lijnen maakte het mogelijk de soort te redden. Uitleg:

• De meeste in gevangenschap levende bizons kwamen voornamelijk van de Poolse ondersoort (Bizon bonasus bonasus) ook wel genoemd vlakte bizons. Alle grondleggers van deze soort kwamen uit de populatie afkomstig uit het Poolse bos van Białowieża. Slechts 12 van de 54 overlevenden (waaronder 29 mannen en 25 vrouwen) plantten zich uiteindelijk voort;
• Daar berg ondersoorten uit de Kaukasus (Bizon bonasus caucasicus) is verdwenen. Er ontstond echter een gemengde afstammingslijn door te paren met bizons.

Leven Europese wisenten in het wild?

Geboorten in gevangenschap hebben het mogelijk gemaakt om exemplaren in het wild vrij te laten. In 1952 werd een eerste herintroductie van de Europese wisent (Bb bonasus-lijn) werd georganiseerd in het uitgestrekte bos van Białowieża, aan de grens tussen Polen en Wit-Rusland, waar de soort vandaan kwam. Daar Polen heeft een sleutelrol gespeeld bij de inspanningen voor natuurbehoud en de initiatieven zijn door de jaren heen met succes voortgezet en hebben bijgedragen aan de toename van het aantal Europese bizons in de regio. Soortgelijke herintroductieprogramma’s werden in de daaropvolgende decennia uitgevoerd. Zo werden er honderden bizons geboren in het Oksky-fokcentrum in Rusland en vervolgens vrijgelaten in het wild. In april 2013 was het de beurt aan de Duitse autoriteiten om 8 exemplaren vrij te laten in het Rothaargebirge-massief, 200 km van de Nederlandse grens. Duitsland werd toen het eerste West-Europese land dat Europese wisenten in het wild vrijliet.

Hoeveel Europese wisenten leven er in het wild?

Zoals hierboven beschreven, een uitgebreide fokkerij en herintroductie bestaat sinds de jaren 50. Tegenwoordig zijn er 47 wilde kuddes verspreid, voornamelijk in Polen, Roemenië, Oekraïne, Wit-Rusland, Slowakije, Rusland, Litouwen, Duitsland en Zwitserland. Dankzij deze instandhoudingsmaatregelen kon de wilde populatie in 2019 6.200 individuen bereiken (vergeleken met 1.800 in 2003), wat de overgang van de soort van de categorie ‘kwetsbaar’ naar die van ‘kwetsbaar’ rechtvaardigde.Bijna bedreigd” op de rode lijst van de International Union for Conservation of Nature (IUCN). In 2023 wordt geschat dat dit meer dan 6800 het aantal Europese wisenten dat in het wild leeft.

Waarom wordt de Europese wisent nog steeds bedreigd?

Maar de Europese wisent is nog niet uit het bos. De bevolking van de 21e eeuw stamt inderdaad af van een beperkt aantal voorouders en we nemen een fenomeen waar dat “genetische drift”, dat wil zeggen dat individuen zich in elke generatie niet voortplanten of slechts een deel van hun genen doorgeven. Bovendien leven wilde kuddes in kleine territoria ver van elkaar en kunnen elkaar daarom niet ontmoeten. Dit resulteert in problemen van inteelt en een onomkeerbaar verlies van genetische diversiteit. We merken bijvoorbeeld dat er bij bepaalde kuddes bot- of vruchtbaarheidsproblemen optreden. Het voortbestaan ​​van de Europese wisent in het wild is nog niet gegarandeerd.

Door Nathalie Truche – Gepubliceerd op 01/08/2024