De Vikingen zijn verantwoordelijk voor de verspreiding van katten over de hele wereld: waar of niet waar?

Het is vrij moeilijk om je een robuuste kat voor te stellen die met zijn neus tegen de wind op de gigantische boeg van een imposant langschip zit. En toch! De Vikingen namen, net als veel andere zeevaarders, katten over de hele wereld mee in ruil voor kleine diensten!

De Vikingen: niet alleen Scandinavische overvallers

Wie waren de Vikingen, afgezien van de clichés en legendes die door de cinema in stand werden gehouden, werkelijk? Viking is een naam afgeleid van het Oud-Engels “heksen‘ betekent piraat. Het is een term waarvan we sporen vinden in Engelse teksten uit de 8e eeuw. De Vikingen werden door buitenlandse zeevaarders in feite beschouwd als wetteloze barbaren.

Woest en gewelddadig plunderden ze boten, kloosters en abdijen en hun wandaden duurden van de 8e tot de 11e eeuw. Het waren echter niet alleen maar dikke en gewelddadige beesten. Deze handelaars, zeevaarders en krijgers uit Zweden, Noorwegen en Denemarken vormden ook een geavanceerde beschaving, die handelsposten en koloniën creëerde.

Ze beheersten ook veel knowhow, van smeden tot het snijden van barnsteen, inclusief het werken met bont, hout en walrusivoor. Het is door hun vele activiteiten dat ze elkaar ontmoetten en allianties vormden met vertegenwoordigers van de katachtige soort.

Vikingen en katten: een liefdesverhaal?

Het zou een mooi verhaal zijn om dat te vertellen over de liefdesband tussen Vikingen en katten. Het lijkt er echter op dat hun ontmoeting zekerder plaatsvond in het teken van een samenwerking. De Vikingen begonnen te reizen om hun bestaansmiddelen maar ook hun rijkdom te ontwikkelen. Als uitzonderlijke waarnemers van hun omgeving en de positie van de zon en de sterren konden ze de zeeën oversteken zonder enig ander hulpmiddel om zich te oriënteren.

Aan boord van hun indrukwekkende boten sloegen ze hun graanvoorraden op, die niet nalaten allerlei soorten knaagdieren aan te trekken. Met het doel hen te reguleren namen ze een aantal katten aan boord waarvan ze wisten dat ze fans waren van deze ongewenste reizigers. We kunnen echter denken dat er banden, zo niet emotioneel, dan toch op zijn minst domesticatie, zijn ontstaan ​​tussen mannen en katten. In een Vikinggraf in Noord-Duitsland zijn kattenbotten ontdekt.

Katten werden ook gebruikt voor hun bont dat de Vikingen tot kleding verzamelden en dat ongetwijfeld ook het voorwerp uitmaakte van transacties. Er zijn kattenbeenderen gevonden van verschillende begraafplaatsen in Duitsland en Denemarken met karakteristieke slachtsporen. Hun grootte geeft aan dat het inderdaad huiskatten waren en geen wilde katten.

Een uitbreiding van Egypte richting de Baltische Zee

Verschillende archeologische onderzoeken hebben aangetoond dat Vikingkatten afstammelingen waren van Egyptische katten. Dit betekent dus dat ze aan boord van Viking-langschepen van Egypte naar de Oostzee reisden om hun jachtmissies op knaagdieren te volbrengen.

De Vikingen zijn dus gedeeltelijk verantwoordelijk voor de verspreiding van katten over de hele wereld, maar zij zijn niet de enigen. Er zijn in feite drie regio’s in de wereld waar de domesticatie van de kat begon. Ten eerste het Nabije Oosten, ongeveer 10.000 jaar geleden. Vervolgens Egypte in het 5e of 6e millennium en, in dezelfde periode, China uit een andere kattenlijn.

In elk van deze drie regio’s volgde de toenadering tussen mens en kat de groei van de landbouw en de opslag van granen, wat invasies van knaagdieren met zich meebracht. Aangetrokken door deze overvloedige voedselvoorraad benaderde de kat de mens en werd geleidelijk gedomesticeerd.

Door Patricia Dorion – Gepubliceerd op 20/02/2024