De meerkat, een kleine carnivoor die alleen in groepen kan leven

Bijgenaamd de schildwachten van de woestijn, hebben de stokstaartjes een zeer georganiseerd sociaal leven: de wachter wordt opgeroepen om de stam te waarschuwen in geval van dreigend gevaar wanneer de babysitters over de baby’s waken. Portret van een kleine carnivoor die zijn overleving te danken heeft aan de saamhorigheid van de groep.

De meerkat leeft in vijandige omgevingen

Bijgenaamd de schildwacht van de woestijn, is de meerkat een overdag actief zoogdier dat behoort tot de orde van carnivoren en de familie van herpestidae (mangoesten). Er zijn drie ondersoorten:

• De meerkat suricata suricatta beslaat de dorre savannes en woestijngebieden van zuidelijk Afrika (Namibië, Angola, Botswana, Zimbabwe, Zuid-Afrika);
• De meerkat suricatta marjoriae komt vaak voor in de Namib-woestijn, centraal en noordwestelijk Namibië;
• De suricate suricatta iona leeft in de pre-woestijn van Namibië, in het uiterste zuiden van Angola.

Een blanke lak als de woestijn

De vacht van de meerkat varieert van bruin tot lichtgrijs tot zandkleur en vertoont enkele donkere strepen op het dorsale deel. De oren en de omtrek van de ogen zijn zwart om het dier tegen de zon te beschermen en zijn ronde kop wordt verlengd met een kleine spitse snuit. Zijn poten hebben niet-intrekbare klauwen en zijn lange staart dient soms als statief om op te staan, vooral als hij de wacht houdt. Het zoogdier meet 20 tot 50 centimeter en weegt tussen de 600 gram en 1 kilo.

De hechte meerkat-clan

De meerkat leeft in een groep die gewoonlijk bestaat uit 20 tot 30 individuen en waaronder verschillende mannetjes en vrouwtjes in de broedleeftijd, evenals ouders en hun nakomelingen. De jongvolwassenen die nog niet geslachtsrijp zijn, zijn verantwoordelijk voor de zorg voor de baby’s, het hol en de bescherming van het territorium. Deze kleine carnivoren knuffelen elke dag om de cohesie van de groep te verzekeren, een essentiële factor voor hun overleving in een vijandige omgeving waar roofdieren op de loer liggen. Ze leven allemaal in hetzelfde asiel en tonen onder alle omstandigheden een grote saamhorigheid want een alleenstaande meerkat is gedoemd tot een zekere dood.

De vitale rol van schildwachten

Stokstaartjes nemen een precieze organisatie aan om zichzelf te beschermen tegen bedreigingen. Hun hol is dus altijd dicht bij hun jachtgebied en als ze op zoek gaan naar voedsel, blijven ze op huilende afstand van de schildwachten. Door diep in de aarde te graven om hun levensonderhoud te vinden, worden herpestiden inderdaad een gemakkelijk doelwit voor roofdieren. Gelegen op een rots, boomstronk of termietenheuvel, dienen leden van de kolonie als uitkijkposten door op hun staart en achterpoten te gaan staan ​​om een ​​beter zicht op de horizon te krijgen. Verschillende soorten vocalisaties informeren over de oorsprong van het gevaar (lucht of grond) om de leden van de clan te helpen hun gedrag aan te passen: hergroeperen om de vijand te intimideren, terug te keren naar hun onderkomen of zich plat te drukken op de grond.

De meerkat is immuun voor gif

De meerkat is een alleseter met een insectenetende neiging die zich zomer en winter voedt met kevers, vlinders, termieten, sprinkhanen, duizendpoten en sprinkhanen. Om zijn prooi te vinden, rommelt hij met zijn snuit in het zand of in de aarde. Het zoogdier kan ook slakken eten en kleine gewervelde dieren zoals Amfibieën, knaagdieren (muizen, ratten), hagedissen, vogels en het steelt ook eieren. De herpestid minacht schorpioenen en slangen niet, waarvan hij niet bang is voor het gif waartegen hij van nature immuun is (en ook niet voor een grote verscheidenheid aan gifstoffen). De meerkat hydrateert door planten, fruit, knollen of bollen te consumeren.

Stokstaartjes, dierbare babysitters

Aan het einde van een draagtijd van 11 weken baart het vrouwtje een nest variërend van 2 tot 5 jongen in een van de kamers van het hol. Jonge stokstaartjes – die doof en blind geboren worden – worden door hun moeder met krachtige likken gezoogd en verzorgd. In de vroege stadia brengt het vrouwtje haar dagen buiten door op zoek naar voedsel, terwijl de volwassenen in de kolonie over de jongen waken. Twee weken later beginnen de jongen hun snuit uit het hol te steken, maar het definitieve spenen zal pas na negen weken plaatsvinden. De volwassen dieren die op wacht staan, zijn de eersten die de jongen bevoorraden en daarna zal hun moeder hen aanmoedigen om te jagen door voor hen uit te rennen met een prooi in hun bek. Beetje bij beetje gaan ze zelf op zoek naar hun voedsel en rond de 6 maanden beginnen ze met hun wachtactiviteit. Tijdens de bevalling zullen zij op hun beurt verantwoordelijk zijn voor de oppas. Seksuele volwassenheid wordt bereikt rond de leeftijd van een jaar.

Geen bedreigingen voor de meerkat

Roofvogels (martial eagle, tawny eagle) behoren tot de belangrijkste roofdieren van de meerkat, samen met jakhalzen, coyotes en grote slangen. De populaties van dit kleine zoogdier evolueren in onherbergzame omgevingen waar menselijke activiteiten zich niet ontwikkelen. In deze context wordt de soort niet bedreigd en profiteert hij niet van enige specifieke beschermingsmaatregel. De International Union for Conservation of Nature (IUCN) heeft de meerkat als minst zorgwekkend aangemerkt.