De bongo, een grote antilope uit de tropische wouden

Onder de zoogdieren van Afrika is de bongo niet de bekendste, maar deze majestueuze kleurrijke antilope is ongetwijfeld de mooiste van het continent. Portret van een zeldzame en schuwe wilde hoefdier.

Bongo’s identiteitskaart

de waterpijp (Tragelaphus eurycerus) is een herkauwend herbivoor zoogdier dat behoort tot de orde Artiodactyla en de familie Bovidae. Deze wilde hoefdier is een van de grootste antilopen in het regenwoud: hij is 1,70 tot 2,50 m lang, 1,25 m gemiddeld bij de schoft, voor een gewicht dat kan oplopen tot 235 kg bij vrouwtjes en 400 kg bij mannetjes. De wetenschappelijke naam van Tragelaphus eurycerus combineert vier Griekse termen: tragos (geit), elaphos (hert), eurys (breed) en cerus (hoorns). Er zijn twee ondersoorten van bongo’s volgens hun geografische spreiding:

• De bongo van de vlakte (Tragelaphus eurycerus eurycerusluister)) ook wel laaglandbongo genoemd;
• De bergbongo (Tragelaphus eurycerus isaaci) die alleen in Kenia woont.

Bongo-beschrijving

De bongo is gemakkelijk te herkennen aan zijn roodbruine vacht versierd met fijne verticale witte strepen op de romp en romp. Er verschijnt een witte chevron tussen de ogen, twee witte vlekken sieren elke wang en een witachtige kraag verschijnt aan de basis van de nek. Beide geslachten hebben een haarkuif langs de ruggengraat, van schouder tot staart. Merk op dat mannetjes zwartbruin worden naarmate ze ouder worden. De bovid heeft een massief lichaam en verhoudingsgewijs korte poten. Zijn grote oren geven hem een ​​zeer ontwikkeld gehoor.

bongo hoorns

In tegenstelling tot de meeste antilopen hebben beide geslachten grote liervormige spiraalvormige hoorns die bij sommige exemplaren wel 1 meter lang kunnen worden. Wanneer hij vliegt, heft de bongo zijn kop op en positioneert hij zijn hoorns langs zijn nek om ze niet in het struikgewas te verstrikken. We kunnen ook bij sommige oude mannetjes sporen op de rug waarnemen die overeenkomen met de helling van de hoorns. De hoefdieren gebruiken hun attributen ook om takken van bomen te breken of wortels uit te trekken. Zoals bij alle antilopen is de kern van de hoorn hol en bestaat de buitenste laag uit keratine.

Verspreiding en leefgebied van de bongo

De bongo leeft in Centraal- en West-Afrika. Het wordt met name gevonden in Kameroen, Congo, Ivoorkust, Ghana, Liberia en enkele geïsoleerde populaties blijven in Kenia. De antilope leeft voornamelijk in tropische laaglandbossen, maar kan ook tot 4000 m hoogte leven in de bergachtige bosgebieden van Oost-Afrika. Hoewel hij gewoonlijk gebieden bezoekt die bezaaid zijn met dicht struikgewas, waagt hij zich soms in gecultiveerde gebieden en tuinen op zoek naar voedsel.

bongo-dieet

Zoals veel hoefdieren is de bongo een herbivoor die zich uitsluitend voedt met planten: gebladerte van bomen en struiken, jonge scheuten en kruiden die hij vangt met zijn grijptong. Zijn dieet bestaat ook uit wijnstokken, bamboe, wortels, grassen, granen en fruit. De antilope kan zelfs verbrand hout eten na een storm. Door zijn grootte moet het dagelijks grote hoeveelheden voedsel doorslikken, daarom kan het zoogdier kilometers afleggen om zijn voedsel te vinden. De bongo bezoekt vaak het wad waar hij het water, zout en mineralen vindt die hij nodig heeft.

Sociaal leven van de bongo

Deze vreedzame en schuwe bovid leeft meestal alleen of in paren, soms in kleine familiegroepen van 5 tot 6 individuen. Tijdens de reproductieperiode worden er soorten kerststallen gevormd met wel vijftig bongo’s. Niet-territoriaal dier, het accepteert de aanwezigheid van meerdere mannetjes binnen dezelfde clan. Deze discrete hoefdier camoufleert zich overdag in struiken en kleine struiken en komt pas bij het vallen van de avond tevoorschijn om zich tot het ochtendgloren te voeden. Snel en woest, de antilope vlucht bij het minste verdachte geluid, wat onderzoek naar zijn soort bijzonder moeilijk maakt.

Reproductie van de bongo

Als de bongo zich het hele jaar door kan voortplanten, zijn de vrouwtjes gedurende een periode van ongeveer drie dagen om de drie weken ontvankelijk. Aan het einde van een draagtijd van 9 tot 10 maanden, baart ze een kleintje met een gewicht tussen 15 en 20 kg dat verborgen blijft voor roofdieren en alleen wordt vergezeld door zijn moeder om borstvoeding te geven. Na ongeveer tien dagen zal hij voldoende kracht en behendigheid hebben verworven om zijn ouder te vergezellen. Vanaf de leeftijd van 3 maanden heeft de kleine bongo hoorns en wordt hij rond de 6 maanden gespeend. Hij verlaat de moederlijke boezem wanneer hij geslachtsrijp is, rond de leeftijd van 2 jaar.

Bongo-bedreigingen

Het luipaard en de gevlekte hyena behoren tot de belangrijkste natuurlijke vijanden van de bongo. De Afrikaanse leeuw is af en toe een vijand, afhankelijk van zijn bereik. Wat de pasgeborene betreft, deze kan ten prooi vallen aan de panter of grote slangen. De belangrijkste bedreigingen voor de bongo zijn stroperij (voor zijn huid, vlees, hoorns) en de geleidelijke vernietiging van zijn leefgebied. De bergbongo is gecategoriseerd als “ernstig bedreigd” door de International Union for Conservation of Nature (IUCN), terwijl de vlaktesbongo is gecategoriseerd als “bijna bedreigd”. In het wild heeft het dier een levensverwachting van 17 jaar en 19 jaar in gevangenschap.