De bizon, het emblematische zoogdier van het Amerikaanse Westen

Zijn baard op zijn kin en zijn bult op zijn rug geven hem een ​​unieke uitstraling. Eeuwenlang grazend in de uitgestrekte Amerikaanse prairies, was het favoriete dier van de Indianen bijna uitgeroeid. Zoom in op een in extremis geredde soort.

Amerika’s zwaarste zoogdier

de bizon (buffel buffel) is een herkauwend zoogdier dat behoort tot de orde Artiodactyla en de familie Bovidae. Het meet tussen 2 en 3,5 m lang en 1,50 tot 2 m hoog bij de schoft. Het dier omvat twee ondersoorten in Amerika en één in Europa:

• De vlakte bizons (bizon bizon bizon) is de kleinste van de twee Amerikaanse soorten: het mannetje weegt gemiddeld 739 kg en het vrouwtje 440 kg. Het zoogdier – dat grotendeels gedomesticeerd is – bezoekt uitgestrekte en open omgevingen (graslanden, steppen) van het grote Amerikaanse Westen;
• De bosbizon (bizon bizon athabascaeluister)) is het grootste landzoogdier in Noord-Amerika. Deze soort bestaat voornamelijk uit dieren die vrij leven in de boreale bossen (of taiga) van Canada en Alaska. Het is minder massief maar zwaarder dan dat van de vlaktes: het mannetje weegt gemiddeld 880 kg en het vrouwtje 540 kg;
• Europese bizon (Bonasus van bizons) komt voor in Polen, Litouwen, Rusland, Oekraïne, Slowakije, waar hij vaak voorkomt in loofbossen, dichte omgevingen, open plekken en moerassen. Zijn bult is minder prominent dan die van zijn Amerikaanse neven en het gemiddelde gewicht van het mannetje is 800 kg.

De bizon, baard en gebocheld

De Amerikaanse bizon is gemakkelijk te herkennen aan een typisch silhouet: de massieve kop en schouders lijken niet in verhouding te staan ​​tot de slankheid van zijn achterhand. Zijn relatief korte ledematen dragen grote afgeronde hoeven en kleine wolfsklauwen bovenop het spronggewricht. Het dier heeft een breed, gewelfd voorhoofd, versterkt door zwarte hoorns en een kin met een lange baard. De bizon onderscheidt zich vooral door een imposante bult die bestaat uit spier- en vetweefsel en wordt gevormd door de stekelige structuur van zijn wervels. Zijn vacht combineert lange, ruwe haren met een wollig dons dat dikker wordt in de winter en lichter wordt in de zomer. Het hoofd, de schouders en de voorpoten zijn bedekt met een soort zeer bruine gekrulde manen, terwijl de stuit bedekt is met kort, glad koperkleurig haar.

Bizons zijn uitsluitend herbivoor

De bizon voedt zich voornamelijk met gras en kruidachtige planten: zegge, biezen en korstmossen. Hij waardeert grassen, kleine struiken, jonge scheuten, wortels, schors, bladeren van bomen en af ​​en toe wat fruit. De dagelijkse hoeveelheid door het zoogdier geconsumeerde vegetatie kan gemakkelijk oplopen tot 25 kilo. Na het grazen gaat de herkauwer liggen, braakt een voedselbolus uit en kauwt deze een tweede keer. In de winter graaft hij met zijn krachtige snuit de sneeuw om bij het gras te komen.

De bizon: bijzondere tekens

De bizon besteedt een groot deel van zijn dag aan hygiëne: om zich te beschermen tegen beten van Insecten en andere parasieten rolt hij in modderpoelen, in zand of stof en wrijft dan met zijn kop en flanken tegen takken, rotsen of boomstammen. Zijn imposante formaat weerhoudt hem er niet van snel te rennen, tot 50 km/u, en van een hoogte van 1,5 m te springen als hij zich bedreigd voelt. Hij is ook een uitstekende zwemmer die zijn kop, bult en staart boven water houdt om een ​​rivier over te steken en nieuwe weiden te bereiken. Zijn slechte zicht wordt gecompenseerd door een scherp gehoor en reukvermogen, waardoor hij een indringer op meer dan een kilometer afstand kan detecteren.

De intimiderende kuddes bizons

Terwijl de bosbizons in kleine geïsoleerde clans leven, vormen de vlaktesbizons kuddes van duizenden koppen die een effectief bolwerk vormen tegen hun vijanden. Door zijn voortplantingscyclus kan hij zijn territorium overweldigen met een horde pasgeborenen. Het cohort runderen weerhoudt roofdieren ervan om aan te vallen en helpt zo de overlevingskans van bizonkalveren te vergroten. Deze kuddedieren vormen gemengde en intergenerationele groepen waarvan de top van de hiërarchie wordt bezet door verschillende mannetjes die constant hun positie als leider verdedigen tijdens talloze gevechten, soms met dodelijke afloop, vooral tijdens de paartijd.

De zeer beschermende bizon

Bisons bereiken hun geslachtsrijpheid op de leeftijd van 4 jaar. Tijdens het broedseizoen – dat loopt van juli tot half september – bevruchten de dominante mannetjes meerdere vrouwtjes. De bizon baart na een draagtijd van iets meer dan negen maanden, maar voor de bevalling verlaat ze de kudde op zoek naar een afgelegen plek. Vanaf de geboorte weegt haar baby tussen de 20 en 23 kg en heeft moedermelk als belangrijkste voedselbron tot het herkauwen begint, op de leeftijd van vijftien dagen. Als de wisent op het zachte gras begint te grazen, vindt het spenen slechts zeer geleidelijk plaats en eindigt rond 9-12 maanden. Beetje bij beetje plaatst de beschermende moeder zich niet meer tussen haar kleintje en de leden van de clan, waardoor hij banden met zijn soortgenoten kan ontwikkelen.

De bizon, bijna van de aarde gekrabd

De natuurlijke vijanden van de bizon zijn de grizzlybeer, de grijze wolf, de bergleeuw en de poema. In de 19e eeuw was het Noord-Amerikaanse grondgebied de thuisbasis van bijna 40 miljoen wilde bizons die Indiaanse stammen voorzagen van vlees en huiden voor huisvesting en kleding. De massale uitroeiing door de kolonisten decimeerde de veestapel tot het punt dat tegen 1895 minder dan 1.000 bizons het hadden overleefd. In 1907 creëerde de regering reservaten en nationale parken en stelde wetten op die ongeoorloofd schieten verbieden. In de loop van de eeuw hebben aanvullende instandhoudingsmaatregelen de soort naar schatting 500.000 individuen vandaag gered. De Rode Lijst van bedreigde soorten van de Internationale Unie voor het behoud van de natuur (IUCN) classificeert de Amerikaanse bizon als bijna bedreigd. Het dier leeft gemiddeld 18 tot 22 jaar in het wild en 25 tot 30 jaar in gevangenschap.