Bonobo, aap met ongebreidelde seksualiteit

De bonobo is de aap die het dichtst bij de mens staat, waarmee hij meer dan 99% van het genetisch erfgoed deelt. De primaat staat vooral bekend om zijn totale koppelingen die tot doel hebben de groep te verenigen door conflicten onschadelijk te maken. Close-up van een dier dat de liefde bedrijft, geen oorlog.

Presentatie van de bonobo

de bonobo’s (panische paniscus) behoort tot de orde Primaten en de familie Hominiden. Met de gewone chimpansee (Pan holbewoners), is het een van de twee soorten in het chimpanseegeslacht. Zonder staart heeft de bonobo een slank lichaam, lange en krachtige armen, een korte nek en grote ronde oren. Zijn platte gezicht vertoont twee ogen met daarboven een kraal, ingevallen neusgaten en prominente, roze lippen. Zijn donkere gezicht is haarloos, evenals de handpalmen en de voetzolen. Zijn zwarte vacht heeft lichte highlights.

De aap die het dichtst bij de mens staat

Met 99,4% van vergelijkbare genen is de bonobo de aap wiens DNA het dichtst bij de mens staat. Onder de gemeenschappelijke punten vertoont de primaat een sterke aanleg voor de tweebenige manier van lopen (meer dan welke andere mensapen dan ook). Zijn gedrag is soms verwarrend: zo zijn er exemplaren waargenomen die hun voedsel aan het wassen waren voordat ze het consumeerden. Aan de andere kant bedrijven deze dieren de liefde van aangezicht tot aangezicht en kussen ze elkaar soms met hun tong als mensen.

Bonobo’s zeer bekwame ledematen

De bonobo verschilt van de chimpansee doordat hij langere achterpoten en dunnere gespierde armen heeft. De vier ledematen hebben elk een duim die tegenover de vier vingers kan worden geplaatst, waardoor het gemakkelijker wordt om objecten te manipuleren, zelfs kleine. Naast tweevoetigheid omvat de manier van voortbewegen van de bonobo viervoetig lopen en schakelen van de ene tak naar de andere (brachiatie). De grootte van de aap varieert van 70 cm tot 1 m en het gewicht ligt tussen 25 en 40 kg voor vrouwtjes en tussen 35 en 60 kg voor mannetjes.

De bonobo, een endemische soort van Congo

De bonobo is een endemische soort van de Democratische Republiek Congo. De apen koloniseren het dichte, vochtige tropische woud tussen de rivier de Congo in het noorden en de rivieren Kasaï en Sankuru in het zuiden. Het dier bezoekt drassige weiden die groeien op een dunne laag veen. Het dier vindt in deze regio de bomen met halfverliezende bladeren die de vlezige vruchten produceren waar het van houdt. Om het behoud van deze bedreigde diersoort te bevorderen, herbergen verschillende Congolese parken bonobo’s: het Salonga National Park, het Sankuru-natuurreservaat of het Lola Ya Bonobo-reservaat.

De matriarchale samenleving van de bonobo

De bonobo is een kudde primaat die leeft in een groep van enkele tientallen individuen waarin de vrouwtjes een belangrijke rol spelen bij het nemen van beslissingen met betrekking tot de gemeenschap. Van nature kalm en vredig, vestigt de aap een sociale structuur van het matriarchale type waar solidariteit voorrang heeft. De vrouwtjes vertrekken op zoek naar een nieuwe clan wanneer ze de leeftijd van voortplanting bereiken, terwijl de mannetjes hun bestaan ​​doorbrengen in de stam waar ze zijn geboren. De mannetjes brengen een hiërarchie tussen hen tot stand, onder leiding van een dominante persoon die zijn gezag verzekert door intimiderende houdingen die voldoende afschrikkend zijn om conflicten te voorkomen.

Seks, een instrument van cohesie

Geconfronteerd met de zeldzame spanningen die kunnen ontstaan, passen de bonobo’s twee effectieve technieken toe: seks en ontluizen. Deze twee methoden spelen een essentiële rol bij het handhaven van de sociale cohesie. Paren zonder het doel van voortplanting is een uitlaatklep voor apen om zich te binden en te communiceren. De geslachtsgemeenschap duurt gemiddeld veertien seconden en begint gemiddeld eens in de 90 minuten. Seksualiteit, een essentieel instrument om het dagelijks leven te reguleren, past heel natuurlijk in de Bonobo-samenleving en dient verschillende belangen: verzoening, een teken van genegenheid en plezier.

De bonobo, een fruitliefhebber

Frugivore, de bonobo voedt zich met fruit (bijna 60% van zijn dieet), grassen, bladeren, stengels, schors, zaden, bloemen en paddenstoelen. Het dier minacht sommige vleesgerechten niet, zoals mieren, termieten, insectenlarven, regenwormen, eieren, vissen, kleine zoogdieren van het eekhoorntype. In tegenstelling tot chimpansees jagen bonobo’s niet actief op hun prooi, maar consumeren ze deze opportunistisch.

De langzame groei van de bonobo

Geslachtsrijp tussen 13 en 15 jaar oud, baart het vrouwtje elke vier tot vijf jaar een enkel jong. Na 220 tot 230 dagen zwangerschap wordt een baby geboren met een gewicht tussen de 1,3 en 1,6 kg. Als de mannetjes weinig tussenbeide komen in de opvoeding (alleen de vrouwtjes zorgen voor pasgeborenen), spelen ze een belangrijke rol in de bescherming van de clan. Na het spenen, dat ongeveer vijf jaar duurt, blijft het jonge mannetje zijn hele leven bij zijn moeder en de oorspronkelijke groep, terwijl het vrouwtje in de puberteit een nieuw gezin zoekt.

Bedreigingen voor de bonobo

De belangrijkste roofdieren van de bonobo zijn de mens, luipaard en python. Jonge primaten worden soms belaagd door bepaalde roofvogels en slangen. De bonobopopulatie telt momenteel slechts 10.000 tot 20.000 individuen in het wild. De scherpe daling van het aantal is het gevolg van ziekte, maar vooral van oorzaken die het gevolg zijn van menselijke activiteiten zoals ontbossing en stroperij. Hoewel de soort beschermd is, wordt het vlees gegeten en worden de jongen gevangen om als huisdier te dienen. In vrijheid kan de bonobo tot 40 jaar oud worden en in gevangenschap 60 jaar. Beschermingsstatus Internationale Unie voor het behoud van de natuur (IUCN): bedreigd.